'Fishing' เทคนิคการเฝ้ารออย่างมีความหมายในการถ่ายภาพสตรีตที่ไม่ได้มีแค่ความอดทนและพยายาม

     ปัจจุบันเทรนด์การถ่ายภาพแนวสตรีตได้รับความนิยมไปทั่วโลก เนื่องจากวิถีการบันทึกเหตุการณ์ผ่านเรื่องราวที่เกิดขึ้นจริงล้วนเป็นเสน่ห์ที่บางครั้งอาจเป็นโมเมนต์ชนิด “ครั้งเดียวในชีวิต” การเก็บภาพเหล่านั้นไว้จึงกลายเป็นเหมือนไดอารี่บันทึกความทรงจำ ทั้งกับตัวผู้ถ่ายเรื่อยไปจนถึงผู้ชม ทว่าความบังเออะบังเอิญที่ได้เห็นกันผ่านเฟรมภาพนั้นอาจไม่ได้เกิดขึ้นจากความไม่ตั้งใจ แต่มันคือความตั้งใจสูงสุดที่ซ่อนแง่มุมศิลปะเอาไว้อย่างแนบเนียน อีกทั้งยังมาพร้อมเทคนิคที่ต้องอาศัยทั้งมุมมอง เทคนิค และความอดทน สำหรับภาพสตรีตสิ่งหนึ่งที่ขาดไม่ได้เลยคือ “Fishing”

Portugal, 1953 - Rui Palha

     ฟิชชิ่งคือความน่าสนใจของการถ่ายภาพสตรีตรูปแบบหนึ่ง หลายคนอาจเคยคิดว่าการถ่ายภาพแบบนี้ต้องเป็นการเดินหาความบังเอิญ หรือโมเมนต์ที่เราอาจพบเจอโดยใช้เวลาไม่นาน แต่สำหรับการตกเหยื่อนั้นอาจใช้เวลานานนับชั่วโมง คำถามคือ “ทำไมถึงต้องใช้เวลารอนานเป็นชั่วโมงเพื่อภาพเดียว” คำตอบสำหรับช่างภาพสายสตรีตคงอธิบายมาเป็นคำพูดไม่ง่ายนัก หากตอบแบบนามธรรมชนิดกำปั้นทุบดินคงตอบว่าต้องการรูปที่สวยและมีความหมาย แต่ภายใต้การเฝ้ารอนั้นมีรายละเอียดที่ช่างภาพรอเก็บทั้งจังหวะเวลา ความเหมาะสม และสิ่งที่มีพลังมากที่สุด

Hyères, France (1932) - Henri Cartier-Bresson

     การตกเหยื่อไม่ใช่การเซ็ตขึ้นมาใหม่หมด เชื่อว่าหลายคนคงมีกรอบในใจที่รู้กันโดยอัตโนมัติว่าภาพสตรีตต้องไม่มีการจัดแต่งเพื่อให้เกิดภาพ แต่ก็ใช่ว่าเราจะไม่จัดแต่งอะไรเลยและปล่อยให้เป็นตามธรรมชาติเสียทุกอย่าง ยุคปัจจุบันนิยามของภาพสตรีตอาจไม่ได้เคร่งครัดเท่าเดิม มนต์เสน่ห์ของความบังเอิญกลายเป็นรูปแบบนิยามใหม่ของภาพแนวสตรีตไปแล้ว แต่สำหรับตำนานยุคเก่าเช่น Henri Cartier-Bresson ยังหยิบจับเทคนิคการตกโมเมนต์สำคัญมาไว้ในภาพด้วยการตระเตรียม เขามองภาพด้วยลายเส้นและองค์ประกอบของภาพ การเก็บภาพนั้นอาจต้องเฝ้ารอวัตถุในภาพให้เข้ามาในจุดที่เหมาะที่ควรมากที่สุด ภาพที่ชื่อว่า “Hyéres” ที่ถ่าย ณ ฝรั่งเศสเมื่อปี 1932 ของเขาคงเป็นตัวอย่างที่ยอดเยี่ยมในการวางเฟรมรอวัตถุเข้ามาในจุดที่เหมาะสมจนทำให้ภาพนั้นเหมือนมีชีวิตได้มากที่สุด

London - Alan Schaller

     “ช่างภาพสตรีตไม่ต้องจัดแสง” คำนี้จริงและไม่จริงในเวลาเดียวกัน เพราะช่างภาพสตรีตไม่ได้เซ็ตไฟสตูดิโอเพื่อสร้างองค์ประกอบเฉพาะ แต่พวกเขากำลังจัดแต่งแสงที่ควบคุมไม่ได้ (แสงอาทิตย์) การหามุมหรือช่วงเวลาที่เหมาะสมเป็นการสร้างองค์ประกอบที่ต้องการ การเลือกช่วงเวลาและทิศทางของแสงจึงเหมือนการตระเตรียมแสงให้ภาพออกมาสมบูรณ์แบบที่สุด ณ สถานที่เดียวกัน ต่างวันและเวลา ก็อาจให้อารมณ์ความรู้สึกที่ต่างออกไปอย่างสิ้นเชิง นี่ก็เป็นส่วนสำคัญที่ทำให้การฟิชชิ่งมีประสิทธิภาพ เพราะการรอในช่วงเวลาที่เหมาะสมอาจหมายถึงผลลัพธ์ที่ออกมายอดเยี่ยมที่สุดเท่าที่เราจะควบคุมได้

Sun Rays, Hong Kong (1959) - Fan Ho

     ทุกอย่างต้องประกอบกันจนสร้างโมเมนต์สุดตราตรึงไว้ในภาพถ่าย คล้ายกับภาพนั้นมีชีวิตเกิดขึ้นจริง ไม่ใช่เพียงภาพนิ่งที่หยุดกาลเวลาและดูสวยงามทั่วไป สำหรับ Fan Ho ช่างภาพจากฮ่องกงเป็นอีกหนึ่งคนที่จัดทุกองค์ประกอบในภาพออกมาได้อย่างน่าทึ่ง การรอช่วงเวลาที่เส้นแสงตัดกับเส้นของวัตถุโดยมีวัตถุอย่างมนุษย์มาเป็นกลไกในการสร้างชีวิตชีวา ความใส่ใจตรงนี้ล้วนทำให้เกิดภาพแสนพิเศษ แต่สิ่งที่ทำให้เราสร้างสิ่งเหล่านี้ส่วนหนึ่งมาจากการคาดการณ์ความเป็นไปได้ อ่านไม่ผิดแน่ เพราะอย่างน้อยเราอาจต้องดูสิ่งแวดล้อมและโอกาสที่เหตุการณ์ต่างๆ จะเกิดขึ้น การใช้ฟิชชิ่งหรือตกเหยื่อในวงการถ่ายภาพก็ไม่ต่างจากการตกปลา หากเราไม่สามารถหาจุดตกปลาเหมาะๆ ได้ เราอาจไม่มีโอกาสได้สิ่งที่เราต้องการ “พยายามและอดทนอย่างไรให้ชาญฉลาด” นี่คงเป็นวลีที่สะท้อนวิถีการฟิชชิ่งที่ดีที่สุด