'ไม่ได้ติดยาแต่แค่กำลังเล่นสนุก' ไขรหัสภาพกลุ่มเด็กกำลังเล่นหลอดฉีดยาอันโด่งดังจากยุค '70s
ภาพไอคอนิกของ Stephen Shames กำลังบอกเล่าเรื่องราวของการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรมที่คนแต่ละยุคมองภาพนี้และให้ความรู้สึกไม่เหมือนกัน
หากเราตั้งคำถามกับคนในสังคมว่าถ้าเห็นเด็กผู้ชายยืนจับกลุ่มกันท่ามบรรยากาศสลัวๆ ริมถนนพร้อมหลอดฉีดยาในมือจะมีความเห็นกันว่าอย่างไร แน่นอนว่าอคติที่เกิดขึ้นในหัวจะต้องชี้เป้าให้นึกถึงพฤติกรรมเชิงลบอย่างแน่นอน ในอดีตหลอดฉีดยาอาจไม่ได้เป็นเครื่องหมายแสดงถึงความเลวร้าย แต่มันกลับสร้างชีวิตชีวาให้กับเด็กในหลายสังคมให้ได้เพลิดเพลิน ดังนั้นคำว่า “Syringe Boys” จึงเกิดขึ้น และมันก็ไม่ได้มีความหมายว่ากลุ่มเด็กที่น่าสงสารหรือน่าเป็นห่วง เพราะนี่อาจเป็นกลุ่มเด็กที่มีความสุขที่สุดอยู่ ณ ช่วงเวลาหนึ่ง
ย้อนกลับไปช่วงยุค ‘70s ดูเหมือนว่าเด็กสมัยนั้นจะยังไม่มีสมาร์ตโฟนหรือคอมพิวเตอร์ให้ได้เพลิดเพลินกับสื่อบันเทิงหรือความสนุกแบบ Interactive แบบในปัจจุบัน สังคมยุคก่อนจึงเต็มไปด้วยการจับกลุ่มออกมาเล่นสนุกกันหลากหลายรูปแบบ เด็กผู้ชาย สนามเด็กเล่น พื้นที่ว่างข้างถนน อุปกรณ์ง่ายๆ และอื่นๆ อีกมากมายสร้างภาพความทรงจำอันน่าประทับใจให้ตราตรึงผู้เคยสัมผัสประสบการณ์นั้นด้วยตัวเอง
ภาพที่โด่งดังและถูกนำมาพูดถึงบนเว็บไซต์ Reddit.com คือภาพเด็กหนุ่มในชุดนักเรียนแถบพื้นที่สหราชอาณาจักรกำลังถือหลอดฉีดยายืนโพสต์ท่าด้วยจริตเท่ๆ ราวกับเป็นขาใหญ่ในเมือง ภาพดังกล่าวชื่อภาพว่า Irish Boys” ผลงานการถ่ายของ Stephen Shames ภาพนี้อยู่ในโปรเจกต์ “CHILDHOOD & YOUTH” ซึ่งเป็นโปรเจกต์ที่สตีเฟ่นเก็บภาพชีวิตเด็กๆ จากทั่วโลกมารวมเป็นอัลบั้มภาพอันสะท้อนถึงรูปแบบสังคม ความมีชีวิตชีวา สีหน้าอารมณ์ และมนต์เสน่ห์ของวัฒนธรรม หากจะถามว่าเด็กจากทั่วโลกในแต่ละยุคสมัยกำลังทำอะไรกันอยู่บ้าง อัลบั้มภาพนี้สามารถแสดงรูปแบบชีวิตที่แตกต่างกันได้อย่างเป็นรูปธรรม
ภาพ Irish Boys ผลงานการถ่ายภาพของ Stephen Shames ในโปรเจกต์ CHILDHOOD & YOUTH / ภาพ: Stephen Shames
ย้อนกลับมาที่ภาพ “Irish Boys” ภาพนี้มองผ่านอาจจะเหมือนเด็กกลุ่มหนึ่งกำลังมั่วสุมทำอะไรลับๆ ล่อๆ แต่ความจริงแล้วเด็กกลุ่มนี้เพียงแค่ใช้หลอดฉีดยาฉีดน้ำเล่นกันเท่านั้น หลายคอมเมนต์ใน Reddit.com ให้ความเห็นตรงกันว่าภาพนี้น่าจะถูกบันทึกในช่วงยุค ‘70s เพราะการหยิบหลอดฉีดยามาใช้เป็นปืนฉีดน้ำขนาดจิ๋วของเด็กผู้ชายได้รับความนิยมมากในยุคนั้น อีกทั้งยังได้รับเสียงยืนยันอีกหลายเสียงเกี่ยวกับประสบการณ์หลายรูปแบบที่แต่ละคนใช้หลอดฉีดยามาใช้เป็นปืนฉีดน้ำ บ้างก็ว่า “ผมเคยเล่นแบบนี้มาก่อนยุคนั้นการหยิบหลอดฉีดยามาเล่นเป็นอะไรที่สุดยอด” หรือจะเป็น “เราพยายามหาตึกลับๆ หรือสถานที่ใหม่ๆ เพื่อนำหลอดฉีดยาไปเล่นสนุกกัน” และอีกหลายต่อหลายคอมเมนต์ที่มายืนยันความสุดยอดของการเล่นสนุกกันโดยการใช้อุปกรณ์ชนิดนี้ บางคนหยิบเนื้อร้องท่อนหนึ่งของเพลง “Chocolate” ของวง The 1975 มาตีความว่าท่อนที่พูดถึงการหาสถานที่ที่ไม่มีใครรู้จักและพกปืนไว้ใต้เสื้อโค้ต สิ่งเหล่านี้อาจหมายถึงการเล่นสนุกของเด็กผู้ชายในยุคก่อนเช่นกัน
หลังจากมีคนพาย้อนความหลัง ดูเหมือนว่าหลายคนกำลังคิดถึงความทรงจำเก่าๆ จากทั่วทุกมุมโลก เพราะแต่ละคนยืนยันว่ามีการเล่นแบบนี้จริงแต่ต่างยุคต่างสมัยกัน อย่างสหราชอาณาจักรจะนิยมกันในยุค ‘70s ส่วนบางประเทศเช่น โรมาเนีย หรือเนเธอร์แลนด์จะนิยมกันในช่วงยุค ‘90s หลอดฉีดยาของเด็กหนุ่มถูกแปรสภาพเป็นทั้งปืนฉีดน้ำ บุหรี่ปลอม หรือแม้กระทั่งอาวุธของมาเฟีย ทั้งหมดล้วนเกิดจากการดัดแปลงผ่านจินตนาการและเล่นมันอย่างมีความสุข พวกเขาเหล่านั้นมีแววตาแห่งความใสซื่อ แน่นอนว่าเด็กๆ เหล่านั้นไม่ได้หยิบหลอดฉีดยาเหลือใช้มาทำเป็นอุปกรณ์เสพยาอย่างแน่นอน
ยุคปัจจุบันมีของเล่นมากมาย รูปแบบชีวิตของเด็กยุคใหม่ก็เปลี่ยนไป พ่อแม่เสิร์ฟของเล่นให้ลูกถึงหน้า หรือบางคนก็ให้ลูกเสพความสุขผ่านหน้าจอตามแบบฉบับของคนยุคใหม่ ภาพเด็กถือหลอดฉีดยาจึงถูกตีกรอบให้แคบลงเหลือเพียงการกระทำค่อนในเชิงลบ ลองจินตนาการว่าถ้าตอนนี้เห็นกลุ่มเด็กอยู่ในพื้นที่รกตาพร้อมกับหลอดฉีดยาแบบในภาพ จะคิดอย่างไร ปฏิเสธไม่ได้ว่าหลายคนต้องนึกถึงพฤติกรรมสุ่มเสี่ยงก่อน และนั่นเป็นเรื่องชุดความคิดที่ถูกหล่อหลอมผ่านกลไกทางสังคม เมื่อโลกเดินหน้า บางสิ่งสูญหายไป(การรวมกลุ่มเล่นกันของเด็กตามท้องถนน) การกระทำบางอย่างถูกตีความในบริบทที่แตกต่างกัน ภาพนี้จึงกลายเป็นภาพประวัติศาสตร์ที่สะท้อนวัฒนธรรม ไลฟ์สไตล์ และการเปลี่ยนแปลงของโลกที่ส่งผลถึงการละเล่นของเด็กและชุดความคิดของคนในสังคมที่มีต่อการกระทำนั้นๆ อย่างชัดเจน
WATCH
