การเกษียณครั้งสุดท้ายของ Hayao Miyazaki กับผลงานชิ้นล่าสุด ‘How Do I Live?’

     ตำนานนักสร้างแอนิเมชั่นแห่งประเทศญี่ปุ่น และเป็นผู้ก่อตั้ง Studio Ghibli ที่โด่งดังไปทั่วโลกอย่าง Hayao Miyazaki รู้ดีว่าเวลาของเขาบนโลกใบนี้เหลืออีกไม่มากแล้ว ดังนั้นชายในวัย 81 ปีจึงอยากฝากผลงานชิ้นสุดท้ายเอาไว้โดยผลงานชิ้นนี้ราวกับเป็นบทสรุปชีวิตของการทำงานกว่า 6 ทศวรรษในฐานะผู้สร้างแอนิเมชั่นออกมาอย่างเรียบง่ายภายใต้ชื่อเรื่อง How Do I Live? หากใครติดตาม Studio Ghibli  อยู่เป็นประจำ หรือเป็นแฟนบอยของฮายาโอะอยู่แล้วก็น่าจะทราบว่าก่อนหน้าโปรเจกต์ How Do I Live? จะถือกำเนิดขึ้น เขาเคยประกาศต่อสาธารณะชนมาแล้วว่าจะเกษียณตัวเองจากการเป็นผู้กำกับแอนิเมชั่น และไม่ใช่เพียงครั้งเดียว แต่เขาประกาศถึงสองครั้งด้วยกัน

ฮายาโอะ มิยาซากิ / ภาพ: Lwlies

     การที่ผลงานของฮายาโอะแทบทุกเรื่องเปี่ยมล้นด้วยจินตนาการ ตระการตา และจรรโลงใจ น่าจะทำให้หลายคนเข้าใจไปว่าเขาน่าจะมีแพชชั่นในการสร้างสรรค์แอนิเมชั่น รวมถึงมีความรักในสิ่งที่ตัวเองทำอย่างมาก แต่ความเป็นจริงตรงกันข้ามโดยสิ้นเชิงเพราะฮายาโอะไม่ได้รู้สึกยินดียินร้ายกับงานของเขาเท่าไรนัก และเขาก็ไม่ได้ปิดบังว่าตัวเองรู้สึกเหนื่อยหน่ายกับมันไปทุกที ดังนั้นหลังจากผลงานเรื่อง Princess Mononoke ที่เข้าฉายในปี 1998 และประสบความสำเร็จอย่างมหาศาลก็ขึ้นแท่นเป็นหนึ่งในผลงานระดับขึ้นหิ้ง แต่เขากลับออกมาประกาศว่าจะเกษียณตัวเองออกจากวงการอย่างไม่มีปี่มีขลุ่ย ทว่าหลังจากนั้น 3 ปี ฮายาโอะก็กลับคืนสู่วงการอีกครั้งพร้อมด้วยผลงานที่มาสเตอร์พีซยิ่งกว่าเดิม อย่างเรื่อง Spirited Away ที่คราวนี้ไปไกลถึงขั้นคว้ารางวัลออสการ์สาขาแอนิเมชั่นยอดเยี่ยมประจำปี 2003 

3 ผู้ก่อตั้ง Studio Ghibli (เรียงจากซ้ายไปขวา) ฮายาโอะ มิยาซากิ, โทชิโอะ ซูซูกิ และอิวาโอะ ทากาฮาตะ / ภาพ: Thereelbits

     จนกระทั่งในปี 2013 ฮายาโอะก็ประกาศอีกครั้งว่าผลงานเรื่อง The Wind Rises จะเป็นผลงานชิ้นสุดท้ายของเขาในฐานะผู้กำกับ ซึ่งหากใครเคยรับชมก็คงเชื่ออย่างสนิทใจเนื่องจาก The Wind Rises บอกเล่าเรื่องราวชีวิตของ ‘จิโร่ โฮริโกชิ’ ชายผู้ทุ่มเททั้งชีวิตเพื่อสร้างสุดยอดเครื่องบินรบ แต่สุดท้ายสิ่งที่เขาสร้างกลับทำร้ายตัวเขาเอง ไม่ต่างจากฮายาโอะที่ก็ทุ่มเทสร้างแอนิเมชั่นโดยที่มันก็ทำให้เขาเจ็บปวดเช่นกัน “เพราะลมแรงกล้า เราจึงอยู่ท้าแรงลม” ข้อคิดจากเรื่อง The Wind Rises ที่ฮายาโอะทิ้งท้ายเอาไว้ก่อนที่เขาจะหายหน้าไปหลายปี ทุกคนคิดว่าเขาน่าจะเกษียณตัวเองแล้วจริงๆ กระทั่งไม่กี่ปีที่ผ่านมามีข่าวลือว่าเขาจะกลับมานั่งแท่นกำกับอีกครั้ง และข่าวลือนั้นก็กลายเป็นจริงเมื่อฮายาโอะกลับมาอีกครั้งพร้อมกับผลงานในชื่อ How Do I Live? ที่ดัดแปลงมาจากนิยายเรื่องโปรดในวัยเด็กของเขาที่ใช้ชื่อเดียวกัน ผลงานจากปลายปากกาของ เกนซาบุโร่ โยชิโนะ และคราวนี้คงเป็นการเกษียณครั้งสุดท้ายของฮายาโอะแล้วจริงๆ ด้วยวัยที่ล่วงเลยหลักไมล์เลข 8 ส่งผลโดยตรงกับงานที่ต้องทุ่มทั้งแรงกายแรงใจอย่างการวาดแอนิเมชั่น เขาไม่สามารถทำงานได้รวดเร็วอย่างเมื่อก่อนอีกแล้ว เพราะลำพังแค่การสร้าง How Do I Live? ก็เป็นการกล้ำกลืนฝืนสังขารอย่างสุดกำลังก็ว่าได้

แอนิเมชั่นเรื่อง How Do I Live? / ภาพ: Nippon

     “มิยาซากิกำลังสร้างภาพยนตร์เรื่องใหม่ให้กับหลานชายของเขา มันเป็นวิธีของเขาในการบอกกับหลานว่า ‘คุณปู่กำลังจะไปโลกหน้าแล้วนะ แต่ปู่สร้างผลงานเรื่องนี้ไว้เป็นตัวแทนของปู่ให้อยู่กับหลานต่อไป” โทชิโอะ ซูซูกิ โปรดิวเซอร์แห่ง Studio Ghibli เผยถึงเหตุผลที่เพื่อนรักของเขายอมกลืนน้ำลายตัวเองและกลับมานั่งแท่นกำกับอีกครั้ง แต่ส่วนตัวฮายาโอะเองได้ออกมากล่าวถึงเรื่องนี้กับทาง The New York Times ว่า “ที่ผมทำ (สร้าง How Do You Live?) ก็เพราะแค่อยากทำมัน และถ้าใครมาถามว่าไหนบอกจะเกษียณไปแล้วไง ผมจะบอกว่าหุบปากซะ”

     ผลงานชิ้นนี้ของฮายาโอะ มิยาซากิบอกเล่าเรื่องราวของเด็กชายวัย 15 ปีที่สูญเสียพ่อไปอย่างกะทันหัน ทำให้เขาต้องย้ายไปอยู่กับลุงก่อนที่การเดินทางผจญภัยครั้งใหญ่จะเริ่มต้นขึ้น ในขณะที่ต้องรับมือกับปัญหาวัยรุ่น และก้าวผ่านช่วงวัยครั้งสำคัญ เมื่อถามถึงแอนิเมชั่นจะออกมาในรูปแบบไหน ฮายาโอะก็ได้กล่าวว่า “การรับชมและสังเกตตนเอง การรู้แจ้งในสิ่งทั้งปวงนี้ รวมถึงตัวตนต่างๆ เหล่านั้นที่ทับซ้อนอยู่ภายในใจ”

แอนิเมชั่นเรื่อง How Do I Live? / ภาพ: Major Cineplex

     ในส่วนของงานสร้าง How Do You Live? จะเป็นการย้อนคืนสู่สไตล์ของ Studio Ghibli ในยุครุ่งเรืองอีกครั้ง หลังจากที่ช่วงหลังจะเน้นรูปแบบ 3 มิติ แต่คราวนี้จะใช้แอนิเมชั่น 2 มิติ และนำเสนอภาพวาดด้วยมืออันเป็นเอกลักษณ์ซึ่งแสดงถึงลักษณะเฉพาะของแอนิเมเตอร์ชาวญี่ปุ่นในตำนาน “เรายังคงวาดภาพทุกอย่างด้วยมือ แต่เราต้องใช้เวลามากขึ้นในการทำมันให้เสร็จเพราะเรากำลังวาดเฟรมมากขึ้น เราสามารถสร้างแอนิเมชั่นความยาว 1 นาทีใน 1 เดือน อันที่จริงเราทำหนังเรื่องนี้มา 3 ปีแล้ว นั่นหมายความว่าเราสร้างมันมาได้ 36 นาทีแล้ว เราหวังว่ามันจะเสร็จสมบูรณ์ในอีก 3 ปีข้างหน้า” ซูซูกิ กล่าวกับ Entertainment Weekly เมื่อปี 2020 ดังนั้นหากทุกอย่างยังเป็นไปตามแผนนี้ ก็หมายความว่าทุกคนน่าจะได้รับชม How Do You Live? ภายในปี 2023 และผลงานปัจฉิมของบิดาแห่ง Studio Ghibli จะออกมาเป็นอย่างไร เมื่อถึงเวลานั้นทุกคนคงได้พิสูจน์และดื่มด่ำมันด้วยตัวเอง