Monalisa เคว้ง! พิพิธภัณฑ์ลูฟวร์ถึงคราวบำรุงรักษาครั้งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ฝรั่งเศส

     “พิพิธภัณฑ์ลูฟวร์” สถานที่ท่องเที่ยวชื่อดังระดับโลกใช้โอกาสช่วงสถานการณ์โควิด-19 บูรณะครั้งใหญ่ครั้งหนึ่งในประวัติศาสตร์ฝรั่งเศสเลยทีเดียว บรรยากาศภายในปกติจะคึกคันไปด้วยผู้คนที่แห่แหนกันมาปีละเกือบ 10 ล้านคน ทว่าช่วงปี 2020 ถึง 2021 กลับเงียบเชียบไม่มีใครได้เข้ามาชมความงดงามของผลงานในพิพิธภัณฑ์นี้เลย มีแต่ผู้เกี่ยวข้องที่เข้ามาปฏิบัติงานเท่านั้น นี่จึงเป็นโอกาสทองของผู้ดูแลลูฟวร์ที่จะบูรณะสถานที่พร้อมสร้างความเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่แบบที่ไม่เคยเป็นมาก่อนในช่วงหลายสิบปีหรืออาจจะหลักร้อยปีเลยก็ว่าได้

การเคลื่อนของเกิดขึ้นอย่างอิสระและต่อเนื่องมากขึ้น

     “จาก 5 สัปดาห์สู่ 5 วัน” Sébastien Allard ผู้อำนวยการดูแลเรื่องภาพวาดของลูฟวร์กล่าวชัดถึงโอกาสในการเข้าถึงงานศิลปะโดยไม่ต้องคำนึงถึงผู้มาเยี่ยมชม งานบางอย่างอาจเคยใช้เวลาถึง 5 สัปดาห์ในการค่อยๆ ตรวจและดูแลรักษา ทว่าช่วงนี้มันอาจใช้เวลาเพียง 5 วันเท่านั้น เหล่าผู้เกี่ยวข้องล้วนสามารถเข้ามาปฏิบัติงานได้ตลอดทั้งวัน เดิมทีจะต้องเข้ามาในช่วงปิดปรับปรุงพิเศษของแต่ละส่วน หรือทำช่วงปิดทำการของพิพิธภัณฑ์ ซึ่งแน่นอนว่าระดับลูฟวร์การปิดเพื่อเปลี่ยนแปลงไม่ได้มีบ่อยนัก อาจจะเรียกว่าแทบไม่มีเลยก็ไม่ผิดนัก

โมนาลิซ่าอยู่อย่างเคว้งคว้างไร้เงาผู้เข้าชมอันเนืองแน่นแบบเมื่อก่อน

     โปรเจกต์การรีโนเวตที่ประกาศตั้งแต่โควิดเริ่มระบาดนั้นดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องและผู้เกี่ยวข้องก็แก้ไขยามที่โรคระบาดคืบคลานได้อย่างฉับพลัน ผู้เชี่ยวชาญ นักอนุรักษ์ และอีกหลากหลายหน้าที่ต่างเข้ามาในลูฟวร์แบบ 5 วันต่อสัปดาห์เพื่อปฏิบัติหน้าที่ตามตำแหน่ง นักอนุรักษ์ก็เข้าตรวจสอบสภาพพร้อมจดบันทึก มีฝ่ายเคลื่อนย้ายที่คอยจัดการสับเปลี่ยนผลงานในพิพิธภัณฑ์ ซึ่งในเวลาปกติแทบจะเป็นไปไม่ได้ที่จะทำสิ่งเหล่านี้ให้ต่อเนื่อง อีกส่วนหนึ่งนอกจากตรวจเช็คแล้วก็ต้องบำรุงรักษา ภาพวาดล้ำค่ากว่า 4,500 ภาพถูกนำมาปัดฝุ่นใหม่เพราะงานหลายชิ้นแทบไม่ถูกแตะต้องมาเป็นเวลานานแล้วเหมือนกัน

แม้พิพิธภัณฑ์จะปิดแต่เจ้าหน้าที่ทุกคนก็ต้องป้องกันตัวเองในระดับสูงสุด

     ถึงแม้เจ้าหน้าที่จะเข้ามาปฏิบัติหน้าที่ได้อย่างอิสระมากขึ้น แต่ข้อจำกัดเรื่องไวรัสก็ไม่ได้ทำให้งานมันราบรื่นเสมอไป หน้าที่บางอย่างต้องถอดหน้ากากเพื่อเป่าเส้นเล็กบางเท่ากระดาษ(ไม่สามารถใช้เครื่องได้) เหตุการณ์แบบนี้ก็ต้องสร้างระยะห่างระหว่างกัน งานจึงไม่ได้เดินเร็วจี๋ดั่งที่หลายคนคิด การเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ต้องใช้ทั้งเวลา ความอดทน และแน่นอนที่ขาดไม่ได้คือความละเอียด เพราะของทุกชิ้นในลูฟวร์ล้วนเป็นของล้ำค่าที่หลายอย่างไม่สามารถหาสิ่งทดแทนได้อีกแล้ว การปฏิบัติงานเพื่อดำรงรักษาให้คงอยู่ก็ต้องไม่เผลอไปสร้างความเสียหายโดยตั้งใจหรือไม่ตั้งใจก็ตาม

ประติมากรรมโรมันที่ถูกคลุมรักษาและไร้เงาผู้เข้าชม

     “แม้สังคมโลกจะหยุดชะงักแต่กลุ่มพิพิธภัณฑ์ตื่นตัวเสมอ” เรื่องนี้เป็นความจริงที่เห็นเป็นประจักษ์จากข้อมูลวงใน ไม่ว่าลูฟวร์หรือพิพิธภัณฑ์หลายพิพิธภัณฑ์ทั่วโลกล้วนมีการวางแผนการจัดแสดงอยู่เสมอแม้ไม่สามารถเปิดให้นักท่องเที่ยวเข้าชมได้ในสถานการณ์แบบนี้ แต่ละปีมีการยืมผลงานกันไปมาหลายร้อยชิ้น ทั้งนี้เพื่อจุดประสงค์ในการสร้างความสดใหม่ให้กับพิพิธภัณฑ์ดูน่าสนใจอยู่เสมอ ทว่าช่วงนี้การวางแผนยังเกิดขึ้นแต่ไม่สามารถปฏิบัติได้จริง เพราะหลายพิพิธภัณฑ์รวมถึงลูฟวร์เองก็มีการเรียกของกลับหรือตีคืนไม่รับของนอกการสะสมของแต่ละที่เลยด้วย

เจ้าหน้าที่เข้าดูแลผลงานทุกชิ้นอย่างละเอียดเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการเปิดพิพิธภัณฑ์อยู่เสมอ

     “ไม่มีเฉลิมฉลองไวรัสตัวนี้ แต่พวกเราก็สามารถยินดีรับมือกับสถานการณ์ได้ เพราะมันทำให้พวกเรามุ่งตรงไปเรื่องงานของเรามากขึ้น” Vincent Rondot ผู้อำนวยการฝ่ายดูแลโบราณวัตถุของอียิปต์กล่าวถึงสถานการณ์ตอนนี้ แน่นอนว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องสุดวิสัยร้ายแรงที่ไม่มีใครอยากให้เกิด แต่เมื่อเกิดก็ต้องทำงานกันต่อไป “พวกเราต้องพร้อมต้อนรับผู้คนเสมอ” เซบาสเตียนฝากให้เห็นถึงความมุ่งมั่นใส่ใจของเจ้าหน้าที่ผู้เกี่ยวข้องทุกคนที่ปฏิบัติงานรอลุ้นการเปิดทำการในช่วงกลางเดือนกุมภาพันธ์ตามการคาดการณ์ของประเทศฝรั่งเศส ไม่ใช่แค่ลูฟวร์หรือสถานที่ดังอยากให้โลกกลับมาสู่ภาวะปกติเดิม เราทุกคนต่างหวังเช่นนั้นเสมอมา และเราก็จะคาดหวังต่อไป อย่าเพิ่งหมดหวัง อึดใจผ่านไปด้วยกันแล้วเราอาจได้เห็นพิพิธภัณฑ์ลูฟวร์โฉมใหม่ที่ยอดเยี่ยมที่สุดในประวัติศาสตร์

 

ข้อมูลและภาพ: The New York Times