อายุไม่ใช่สิ่งที่ต้องปิดบัง...ถึงเวลาแล้วหรือยังที่เราจะเฉลิมฉลองให้กับวัยที่เพิ่มขึ้นของผู้หญิง

Edited by สธน ตันตราภรณ์

แปลและเรียบเรียง: วิริยา สังขนิยม

 

“ตอนอายุ 18 ฉันเพ้อฝัน สำเริงสำราญ แต่พออายุ 45 ฉันไปทำงานอย่างมีสติ แล้วก็ได้พลังจากตรงนั้น” Georgina Grenville นางแบบชาวแอฟริกาใต้เปิดใจจากบ้านที่ปารีส จอร์จิน่าดังขึ้นมาด้วยลุคสาวสวยเซ็กซี่แสบซ่าสวมเดรสผ้าไหมเจอร์ซีย์ตัดช่องโหว่เว้าแนบเรือนร่างสมัยที่ Tom Ford เป็นหัวเรือใหญ่ที่ Gucci หรือไม่ก็มินิสเกิร์ตฮิปสเตอร์ เมื่อเร็วๆ นี้เธอหวนคืนรันเวย์ในโชว์ของ Hermès สวมกางเกงขายาวสีน้ำตาลหนังอูฐกับสเวตเตอร์ผ้าแคชเมียร์ โหนกแก้มยังคมกริบบาดใจเหมือนเดิม แต่วันเวลาที่ผ่านไปทำให้เธอสะดุดตากว่าเดิม 

 

 

 

Georgina Grenville จากแฟชั่นโชว์ Hermès คอลเล็กชั่น Spring/Summer 2021

 

“สมัยโน้นคนเขาจ้างให้ฉันสวย และฉันก็ห่วงว่าใครจะคิดอย่างไรกับฉัน อายุที่เพิ่มขึ้นคือความมั่นใจในตัวเอง เดี๋ยวนี้เวลาเสียงของความวิตกจริตดังขึ้น ฉันก็ไม่แคร์” นางแบบแม่ลูกสามขยายความ ในหนังโปรโมตคอลเล็กชั่น Pre-Fall 2020 ของ Versace เธอรับบทแม่ของลูกๆ วัยรุ่น พอกลับมาถึงวิลล่าของครอบครัวก็พบว่าลูกจัดปาร์ตี้อย่างอึกทึก ใกล้จะเลิกอยู่แล้ว 

นางแบบจากคอลเล็กชั่นโอตกูตูร์ Fall/Winter 2021 ของ Balenciaga

 

วันนี้จอร์จิน่าเป็นหนึ่งในกลุ่มนางแบบวัย 40 อัปที่เข้ามายึดพื้นที่ในเฟรมหลักของวงการแฟชั่นมากขึ้นเรื่อยๆ และไม่ได้เล่นแค่บทรับเชิญ หรือมาในโควตา “สูงวัย” ทว่าเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของวงการเต็มตัว สาวๆ รุ่นน้องต่างชื่นชม คนรุ่นเดียวกันก็มองเห็นตัวเองผ่านพวกเธอ และดีไซเนอร์ก็ให้เกียรติในฐานะที่พวกเธอมีประสบการณ์ มีสไตล์ และรอบรู้เรื่องการรังสรรค์ภาพ

“การให้คนหลายๆ รุ่นมาเป็นตัวแทนของคอลเล็กชั่นเป็นเรื่องเร่งด่วนสำหรับฉัน” Nadège Vanhee-Cybulski ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์วัย 42 ของแอร์เมสกล่าว นาแดจกับ Maida Gregori ผู้รับผิดชอบการคัดเลือกนางแบบจับมือกันขยายขอบเขตความเป็นผู้หญิงให้กว้างกว่าเดิม “ฉันอยากสร้างการเป็นตัวแทนผู้หญิงในระดับที่ลึกลงไป และเน้นว่าเสน่ห์ทางเพศมีความสำคัญในแต่ละช่วงชีวิต” นาแดจเล่าถึงการทำงาน “ฉันอยากให้แรงบันดาลใจแก่คนรุ่นใหม่ ให้พวกเธอรู้ว่าเสน่ห์ของผู้หญิงไม่ได้เลือนหายไปกับกาลเวลา มีแต่จะลึกล้ำกว่าเดิม แล้วก็อยากเตือนใจผู้หญิงรุ่นเดียวกัน รวมทั้งรุ่นพี่ๆ ว่าพวกเธอน่าปรารถนาเสมอ ในฐานะนักออกแบบแฟชั่นฉันมีหน้าที่ทำให้เรื่องนี้เด่นชัดขึ้นมา” ตัวแทนนางแบบ บรรณาธิการ สไตลิสต์ และครีเอทีฟไดเร็กเตอร์รุ่นใหญ่อย่าง Donatella Versace, Virginie Viard แห่ง Chanel, Maria Grazia Chiuri แห่ง Dior, Roksanda Ilincic และ Gabriela Hearst ที่เพิ่งเข้ารับตำแหน่งที่ Chloé ต่างก็ตระหนักถึงหน้าที่นี้ Piergiorgio Del Moro แคสติ้งไดเร็กเตอร์ผู้คร่ำหวอดในวงการบอกว่า “ในระบบใหม่ของวงการแฟชั่น ไอเดียเรื่องความหลากหลาย รวมทั้งการมีตัวแทนของผู้หญิงในหลายๆ ช่วงชีวิตอยู่บนรันเวย์ เป็นการส่งสารเรื่องความงามออกไปอย่างมีพลัง” แล้วก็ดีต่อยอดขายด้วย 

Virginie Viard ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์วัย 59 ปีของแบรนด์ Chanel

 

การผงาดขึ้นมาของอินฟลูเอนเซอร์เพศหญิงที่มีความ “เรียล” ในโซเชียลมีเดียไม่ว่าจะเป็นกลุ่มที่ทำงานนี้แบบกึ่งอาชีพหรือไม่ได้เป็นมืออาชีพ มีส่วนช่วยลดขอบเขตด้านวัยในวงการแฟชั่นที่เคยยึดติดกับความอ่อนเยาว์ แม้ตลาดลักชัวรีตั้งแต่ปี 2020 จะหดตัวลงด้วยสาเหตุจากโรคระบาด แต่ผู้หญิงในกลุ่มอายุ 35-64 ปีโดยเฉพาะกลุ่มบูมเมอร์วัย 50 ขึ้นไป เป็นกลุ่มที่มีกำลังซื้อสูง (แพลตฟอร์มการตลาด She-conomy บอกว่าคนวัยนี้มีพลังอำนาจสูงกว่าในรุ่นก่อนๆ) นอกจากนี้เมื่อนับกำลังซื้อของพวกเธอรวมกับอิทธิพลที่พวกเธอมีต่อการตัดสินใจซื้อของครอบครัว จะพบว่ากำลังซื้อของผู้บริโภคอาจอยู่ในมือผู้หญิงถึงร้อยละ 70 เลยทีเดียว สิ่งที่ผู้หญิงมองหาเมื่อวัยเริ่มสูงขึ้นคือสุขภาพที่ดี ความอยู่ดีมีสุข คุณภาพ และแบรนด์ที่พวกเธอเชื่อถือ ในปี 2014 L’Oréal เซ็นสัญญาให้ Helen Mirren เป็นนางแบบเครื่องสำอางไลน์ Age Perfect (ปัจจุบันเฮเลนวัย 75 รับหน้าที่นี้ร่วมกับ Jane Fonda วัย 83 ซึ่งเป็นทูตของแบรนด์มา 15 ปี) ส่วน Lauren Hutton วัย 77 เป็นนางแบบประจำของผลิตภัณฑ์เวชสำอาง StriVectin 

Maria Grazia Chiuri ผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์วัย 57 ปีของแบรนด์ Dior

 

แฟชั่นชั้นสูงซึ่งต้องอาศัยทรวงอกที่ตูมตั้งและผิวเต่งตึง ยังกลับตัวค่อนข้างช้าในเรื่องการเปลี่ยนแปลงด้านอายุ “ช่วงทศวรรษ 2000 จุดโฟกัสอยู่ที่ความใหม่ นางแบบยุคนั้นสับเปลี่ยนทดแทนกันได้ เหมือนผืนผ้าใบเปล่าที่ได้นิยามจากถิ่นกำเนิด ไม่ว่าจะเป็นคลื่นระลอกใหม่จากเบลเยียม การกลับมาของสาวอเมริกันเต็มตัว หรือสาวแอมะซอน” Rosie Vogel-Eades ฝ่ายติดต่อนางแบบของโว้กกล่าว “ช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา การผลักดันเรื่องความหลากหลายทางเชื้อชาติช่วยเปิดทางให้เกิดความหลากหลายด้านรูปร่างและอายุตามมา เดี๋ยวนี้ไม่ได้มีโลกทัศน์แบบเดียว ซึ่งเป็นสิ่งที่ดี และสาเหตุอาจเป็นเพราะวันนี้อะไรๆ ก็ไม่แน่นอน เราเลยไม่อยากเห็นแต่ของใหม่ก็เป็นได้” 

ดาราหญิงระดับดาวค้างฟ้าจากฝั่งฮอลลีวู้ด ตั้งแต่ Helen Mirren จนถึง Jane Fonda ทยอยเกิดใหม่ในแคมเปญโฆษณาเครื่องสำอางยักษ์ใหญ่

 

ปิแอร์จอร์โจเป็นผู้บุกเบิกความหลากหลายในการคัดเลือกผู้แสดงแบบ ในโชว์คอลเล็กชั่นฤดูร้อน 2021 ของ Fendi เขาช่วย Silvia Venturini Fendi ถ่ายทอดความคิดเรื่องครอบครัวของเธอออกมา โดยใช้ผู้แสดงแบบหลายรุ่น เช่น Yasmin Le Bon, Karen Elson, Eva Herzigová, Cecilia Chancellor กับลูกชาย และ Edie กับ Olympia Campbell แต่ที่ต้องยกให้เป็นหมัดเด็ดคือ Penelope Tree วัย 71 อดีตนางแบบโว้กผู้เป็นสุดยอดความเก๋สไตล์บีตนิกในช่วงปรากฏการณ์หนุ่มสาวเขย่าโลกยุค 1960 เพเนโลพีสวมสูทเทเลอร์สีดำ ไว้ผมม้าเป็นเอกลักษณ์ ดูเป็นผู้หญิงที่เราต่างก็รักและอยากเป็นเหมือนเธอเมื่อสูงอายุ 

Kate Moss จากแฟชั่นโชว์ Fendi คอลเล็กชั่นโอตกูตูร์ Fall/Winter 2021

 

ดีไซเนอร์รายอื่นที่เปิดใจรับความมีวัยวุฒิอย่างเต็มที่มี Stuart Vevers แห่ง Coach ซึ่งเลือก Debbie Harry นักร้องระดับไอคอนของวงการเพลงป๊อป กับ Kate Moss มาเดินคู่ Paloma Elsesser และ Lexi Boling “ผมหาทางสร้างชุมชนที่หลากหลายผ่านการคัดเลือกผู้แสดงแบบของเราเสมอ แล้วก็ไม่ใช่แค่จัดให้ครบตามโควตา แต่เป็นการทำงานกับคนที่ให้แรงบันดาลใจแก่ผมอย่างแท้จริงมากกว่า” สจวร์ตอธิบาย “ดีมากครับที่ได้เห็นการเปลี่ยนแปลง วงการเราตอนนี้โฟกัสที่การหาผืนผ้าใบเปล่าสำหรับใช้แสดงมุมมองน้อยลง และหันมาร่วมงานกับคนที่มีความเป็นปัจเจก ทั้งที่เป็นนางแบบและไม่ใช่นางแบบ เพื่อสื่อจิตวิญญาณและคาแร็กเตอร์ให้มากขึ้น” เขาเสริมต่อว่า “มันสำคัญนะครับที่คนดูของเราได้เห็นตัวเองในงานที่เราทำ เพราะตรงนี้จะช่วยสร้างความเชื่อมโยงอย่างแท้จริง ที่ทำให้แฟชั่นมีความหมายไปถึงข้างนอกรันเวย์”

Naomi Campbell ในภาพโฆษณาของ Bottega Veneta

 

ในขณะเดียวกัน Vivien Solari กับ Alek Wek ซึ่งอยู่ในวัย 40 ต้นๆ ทั้งคู่ก็ไปปรากฏตัวในภาพยนตร์สื่ออารมณ์ที่สร้างสรรค์ให้ Jil Sander ทางด้าน Phoebe English ก็ดึงคุณแม่ซึ่งเป็นกวีและศิลปินมาเป็นผู้แสดงแบบในการนำเสนอผลงานผ่านสื่อดิจิทัลของเธอ ขณะที่ Emilia Wickstead เชิญ Ruth Chapman วัย 59 ปี ผู้ก่อตั้ง Matches มาโพสท่าให้ และในโชว์เสื้อผ้ากูตูร์ Mariacarla Boscono วัย 40 กะรัตก็รับหน้าที่เปิดโชว์ให้ Valentino ในขณะที่เฟนดิสานต่อด้วยการนำ Demi Moore, Farida Khelfa, Naomi Campbell และ Christy Turlington Burns มาเดินแบบ ประสบการณ์นี้ส่งผลบวกในทุกด้าน Caryn Franklin นักข่าววัย 60 เศษซึ่งเป็นสมาชิกกลุ่ม Fashion Academics Creating Equality ไปร่วมเดินแบบในโชว์คอลเล็กชั่นฤดูร้อนที่ผ่านมาของ Art School ซึ่งจัดกันกลางแจ้งตามหลักการเว้นระยะห่างทางสังคม โดยเธอสวมเทรนช์โค้ตทรงเทเลอร์สีเขียวมะกอก รองเท้าบู๊ตคอมแบต ผม 2 สีปล่อยยาวตามธรรมชาติ คารินเชื่อว่าเบื้องหลังยุคแห่งความหลากหลายด้านอายุนี้คือความเปลี่ยนแปลงล้ำลึกอันได้แก่การหลุดพ้นจากการครอบงำของสายตาของผู้ชายผิวขาวที่มีอำนาจเหนือการผลิตภาพแฟชั่นมาหลายทศวรรษ ส่งผลให้นางแบบกลายเป็นวัตถุทางเพศจนเกินพอดีและได้รับการปฏิบัติเหมือนเป็นทารกกระนั้น แต่แฟชั่นทุกวันนี้มีไว้ให้ปัจเจกบุคคลใช้ คารินพูดถึงโชว์ที่เธอไปร่วมด้วยช่วยกันว่า “วันแดดสวยวันนั้น เราได้เห็นอัตลักษณ์ที่หลากหลายของมนุษย์ ความแตกต่างด้านร่างกาย อายุ รูปร่าง สีผิว และอัตลักษณ์ข้ามเพศ ต่างได้รับการเชิดชูและกลายเป็นเรื่องปกติ”

Gabriela Hearst ดีไซเนอร์หญิงวัย 44 ปี

 

การสร้างสรรค์ภาพที่ดีเป็นสิ่งแรกในใจของช่างภาพกลุ่มหนึ่ง โดยเฉพาะช่างภาพหญิงที่ถนัดถ่ายภาพผู้หญิงมีอายุอย่างซื่อสัตย์ ไม่ใช้ฟิลเตอร์บิดกาลเวลาอย่างที่เห็นกันเกลื่อนในโซเชียลมีเดีย นางแบบคนโปรดของ Zoë Ghertner ช่างภาพชาวแอลเอคือ Amber Valletta, Malgosia Bela และ Guinevere van Seenus ซึ่งอยู่ในวัยขึ้นเลข 4 ทุกคน โซอี้บอกว่า “ตอนนี้ในวงการมีโอกาสและความเปิดกว้างอย่างมาก ซึ่งฉันมองว่าเป็นเรื่องของการเข้าถึงความจริงว่าเราเป็นใคร นางแบบรุ่นเด็กกำลังเรียนรู้ที่จะเปลี่ยนโฉมตัวเอง แต่นางแบบรุ่นใหญ่รู้แล้วว่าการเป็นตัวเองต้องทำอย่างไร” โซอี้กล่าวต่อว่า “ฉันขอให้ผู้หญิงเลิกระวังตัว ซึ่งบางครั้งก็เป็นเรื่องยาก ฉันชอบเห็นดวงหน้าที่บอกเรื่องราวของเจ้าตัวบ้าง มันทำให้ฉันรู้สึกดีกับตัวเอง รวมทั้งวิถีทางข้างหน้ามากขึ้นด้วย” 

Silvia Venturini Fendi หัวเรือใหญ่วัย 60 ของแบรนด์ Fendi

 

ทักษะของโซอี้อยู่ที่การจับท่วงท่าและสีหน้าของนางแบบ พร้อมกับปลุกมนตร์ขลังของการสวมใส่อาภรณ์แฟชั่นที่สามารถแปลงโฉมคนใส่ได้ แต่เจ้าตัวเล่าว่าต้องใช้เวลาหลายปีจึงสามารถสลัดอิทธิพลของช่างภาพในอดีตทิ้งไป เธอบอกว่า “ช่างภาพผู้หญิงเก่งๆ ที่เป็นแหล่งเรียนรู้ให้เราได้ก็มีอยู่เหมือนกัน แต่ไม่เยอะ คนที่ฉันชื่นชมมาตั้งแต่เข้าวงการคือ Inez van Lamsweerde, Viviane Sassen, Katja Rahlwes กับ Corinne Day ส่วนช่างภาพยุคต้นศตวรรษที่ 20 ฉันชื่นชม Imogen Cunningham” สำหรับเหล่าผู้อำนวยการฝ่ายสร้างสรรค์และดีไซเนอร์ การทำงานโดยคำนึงถึงคนหลากหลายวัยช่วยสร้างแรงกระตุ้นได้ดี ก่อนการล็อกดาวน์รอบที่เท่าไรก็ไม่อาจทราบได้ของอังกฤษ Petar Petrov ดีไซเนอร์จากเวียนนาซึ่งเป็นที่รู้จักจากผลงานออกแบบแนวมินิมัลที่แฝงไว้ด้วยความเลื่อนไหล เดินทางไปถ่ายแคมเปญรีสอร์ตในชนบทออสเตรียกับมัลโกช่า เบล่า และ Elfie Semotan ช่างภาพและอดีตนางแบบวัย 79 ปี ซึ่งมีผลงานร่วมกับ Helmut Lang ในทศวรรษ 1990 (ทั้งคู่มักใช้นางแบบหลากวัยในแฟชั่นโชว์) และเอลฟี่ก็ทำให้งานมีมิติมากขึ้น “เอลฟี่เป็นคนที่ไม่กลัวอะไรใดๆ” เปตาร์บอกยิ้มๆ “เธอพูดเสมอว่า ‘ไม่มีใครมาบอกฉันได้ว่าเมื่อไร ‘ชีวิต’ ต้องปิดฉาก’”

นางแบบจากคอลเล็กชั่นโอตกูตูร์ Fall/Winter 2021 ของ Balenciaga

 

ผู้หญิงหลายคนก็มองโลกอย่างกระตือรือร้นแบบนี้เช่นกัน เพเนโลพี ทรีกำลังเขียนหนังสือกึ่งอัตชีวประวัติ ลอเรน ฮัตตันผู้ไม่เคยหมดพลังก็ยังเป็นดาราประจำแคมเปญอยู่ ส่วน Iman สาวผิวสีคนสวยก็มีแบรนด์ความงามของตัวเอง... “ไม่มีคำว่า ‘แก่เกินไป’” เป็นคำกล่าวของ Christine Fortune ผู้จัดการจัดหาเซเลบริตี้ประจำค่าย IMG ซึ่งเป็นตัวแทนดาวดังอย่าง Angela Lindvall, Brooke Shields, Stephanie Seymour, Carolyn Murphy รวมถึงเคต มอสส์และแอมเบอร์ วัลเลตต้าซึ่งเป็นนางแบบกระแสหลัก ไม่ใช่นางแบบในกลุ่มอายุที่เฉพาะเจาะจง “ผู้หญิงเหล่านี้ยังอยากเป็นที่สนใจและเดินหน้าต่อ” อาชีพนางแบบเปลี่ยนไปในช่วงโรคระบาด การถ่ายแบบทำกันที่บ้านหรือใช้วิธีกำกับผ่านโปรแกรม Zoom และผู้ที่ยืนอยู่แถวหน้าก็คือคนรุ่นที่บรรลุนิติภาวะในทศวรรษ 1990 

 

ปิแอร์-จอร์โจบอกว่า “พวกเธอรู้เรื่องการจัดแสง เมกอัป ผม ผ้า การเคลื่อนไหว ซึ่งเป็นองค์ประกอบของนางแบบชั้นยอด” โรซี่กล่าวเสริมว่า “นอกจากนี้พวกเธอยังใส่เสื้อผ้าได้ไม่เหมือนใคร และผู้หญิงเราก็จำเป็นต้องได้เห็นตรงนี้” จารีตการแต่งกาย “สมวัย” ที่สร้างข้อจำกัดและบังคับให้ผู้หญิงต้องทำตามกำลังเลือนหายไป เดี๋ยวนี้ความมั่นใจในตัวเองและเสื้อผ้าที่ตัวเองใส่เป็นสิ่งที่น่าใฝ่ฝันและสร้างแรงบันดาลใจ “แม่ฉันดูเหมือน ‘แม่’ แต่ทุกวันนี้เราไม่ต้องยึดติดกับกรอบกันแล้ว” จอร์จิน่าบอก ตัวเธอเองใส่ยีนส์ รองเท้ากีฬา และเสื้อยืดเป็นประจำ “เวลาทำงานฉันต้องนั่งหน้ากระจกทีละหลายๆ ชั่วโมง การเปลี่ยนแปลงเล็กๆ น้อยๆ เลยอาจจะดูเป็น เรื่องใหญ่ แต่ฉันอยากเปิดใจรับวัยของตัวเองและไปตามธรรมชาติ” เคล็ดเด็ดที่จอร์จิน่าแนะนำคือการทำสมาธิ การฝึกชี่กง การสร้างจินตภาพอย่างสร้างสรรค์ และการอาบน้ำฝักบัวเย็นๆ...เห็นไหมว่าการมองผ่านปริซึมแห่งวัยและประสบการณ์นั้นเลอค่าจริงๆ