Archisuits ผลงานการออกแบบที่สะท้อนเรื่องสถาปัตยกรรมอันกีดกันความสะดวกสบายของคนในแอลเอ

     งานสถาปัตยกรรมหรืองานออกแบบในพื้นที่สาธารณะส่วนใหญ่ต้องคำนึงถึงประโยชน์การใช้งานเป็นหลัก สำหรับเมืองใหญ่อย่างลอสแอนเจลิสมีแนวคิดในการสรรสร้างพื้นที่สาธารณะให้ทั้งสวยงาม และสามารถใช้ประโยชน์ได้จริง แต่การใช้ประโยชน์นั้นอาจไม่เอื้อต่อความสะดวกสบายหรือการใช้ชีวิตของทุกคน เพราะเหลี่ยมมุมบางจุด ลักษณะโครงสร้าง หรือแม้แต่รายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ ต่างๆ กลับสร้างความยากลำบากในการใช้ชีวิตให้คนบางกลุ่ม ใช่ล่ะที่ว่ามันสวยงามโดดเด่น ทว่ามันอาจไม่ได้มีประโยชน์กับสังคมเท่าที่ควร

     “Negative Space” คือประเด็นที่ Sarah Ross ศิลปินหญิงกำลังพูดถึงในผลงานเซ็ต “Archisuits” โครงสร้างหรือพื้นผิวของสิ่งก่อสร้างหลายชนิดมีพื้นที่ที่ไม่สามารถใช้งานได้เยอะเกินไป แน่นอนว่ามันเพิ่มมิติความสวยงาม แต่เมื่อมันเยอะเกินไปจึงเท่ากับลดทอนประโยชน์ด้านการใช้งานไปโดยปริยาย ความคิดริเริ่มในการทำให้พื้นที่เหล่านั้นกลับมาใช้งานได้อีกครั้งจึงเกิดขึ้น และโปรเจกต์ศิลปะเครื่องแต่งกายอันมีเอกลักษณ์จึงเกิดขึ้น ต้องกล่าวก่อนว่าผลงานของซาร่าห์นี้ไม่ได้เป็นผลงานใหม่ล่าสุด เพราะเซ็ตศิลปะอันน่าตื่นเต้นนี้เกิดขึ้นช่วงราวปี 2005 ถึง 2006 ซึ่งตอนนี้มีคนนำกลับมาแชร์จนกลายเป็นไวรัล เพราะสภาพเมืองใหญ่ในปัจจุบันเต็มไปด้วยสถาปัตยกรรมที่อาจใช้พื้นที่เพื่อความสวยงามเยอะเกินจำเป็น

     สิ่งเหล่านี้อาจไม่เป็นปัญหากับคนทั่วไป แต่บางครั้งสำหรับคนด้อยโอกาสหรือผู้ที่ต้องการพื้นที่ในการใช้ชีวิตในพื้นที่สาธารณะอาจต้องเผชิญปัญหาใหญ่หลวง ซาร่าห์ต้องการให้คนตระหนักรู้เกี่ยวกับโครงสร้างสิ่งของและพื้นที่ที่ไม่เอื้อประโยชน์ต่อทุกคนอย่างแท้จริง หากมองภาพจะเห็นว่าสิ่งปลูกสร้างมีการสร้างจุดเว้าโค้ง จุดลาดเอียง หรือแม้แต่แผงกั้นมาเพื่อกีดกันไม่ให้คนใช้งานได้ ทั้งหมดถูกออกแบบมาเพื่อกีดกันพฤติกรรมบางอย่างซึ่งอาจส่งผลในเชิงภาพลักษณ์อันสวยหรูของเมืองนั้นๆ โดยซาร่าห์เขียนเกี่ยวกับแรงบันดาลใจในการสร้างสรรค์ผลงานชิ้นนี้ว่า “โปรเจกต์นี้มุ่งเน้นไปที่งานสถาปัตยกรรมที่เป็นดั่งแขนขาของกฎหมาย ซึ่งเป็นรูปแบบที่สร้างสภาพแวดล้อมเพื่อการควบคุมเชื้อชาติ ชนชั้น และเพศ เพราะฉะนั้น ‘Archisuits’ ชี้นำว่าผู้สวมใส่อาจต้านทานสิ่งเหล่านี้ได้ ไม่ใช่การแสดงตัวตนทั่วไป แต่แสดงตัวตนออกมาอย่างสบายด้วย” หากพิจารณาจากบทวิเคราะห์จะเห็นว่าเธอพูดถึงชนชั้นรองทางสังคมที่ต้องพึ่งพาพื้นที่เหล่านี้ในการใช้ชีวิต สิ่งปลูกสร้างถูกออกแบบมาเพื่อกีดกันไม่ให้ทำสิ่งต่างๆ ได้อย่างสะดวกสบาย นำมาสู่คำถามว่า “นี่เป็นเมืองสำหรับทุกคนจริงหรือ”

     สังคมชนชั้นรองกับประตูแห่งโอกาสที่ไม่เคยเกิดขึ้นอย่างจริงจัง อีกทั้งประโยชน์ส่วนรวมยังหมายถึงการจำกัดหรือกำจัดให้พวกเขาไม่สามารถใช้ชีวิตอยู่ได้เลยด้วยซ้ำ ปฏิเสธไม่ได้ว่าภาพลักษณ์ของเมืองจะถูกลดทอนความสวยงามหรือนำสมัยไปหากมีใครก็แล้วแต่พักพิงหรือใช้พื้นที่สาธารณะเพื่อประโยชน์ส่วนตัว แต่ในมุมหนึ่งพวกเขาไม่ได้มีทางเลือกมากนัก กลุ่มสังคมรองมากมายถูกตีกรอบจนต้องดิ้นรนสุดกำลัง บางครั้งในเมืองใหญ่พวกเขาไม่สามารถก้าวผ่านเส้นมาตรฐานชีวิตที่ดีได้ พวกเขาไม่มีเงินจ่ายค่าห้อง พวกเขาอาจไม่มีงานทำ และมีอีกหลายเหตุผล วันนี้พวกเขากำลังดิ้นรนและใช้พื้นที่สาธารณะ แต่พื้นที่เหล่านั้นยังเป็นเหมือนเครื่องมือในการสร้างความลำบากเพื่อบีบบังคับทางอ้อมอีก สุดท้ายปัญหาอยู่ที่ระบบการจัดการ หากสามารถจัดการปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพและเอื้อต่อประชากรทุกกลุ่ม พื้นที่สาธารณะอาจไม่จำเป็นต้องมี “Negative Space” เพื่อประโยชน์ในการบีบคั้นมนุษย์ด้วยกันเองขนาดนี้ และนี่คือเรื่องราวเบื้องหลังของผลงาน “Archisuits” ของศิลปินหญิงผู้มองสังคมและสะท้อนออกมาเป็นชุดหน้าตาแปลกประหลาดแต่มีประโยชน์อย่างน่าเหลือเชื่อ