ย้อนไปเมื่อครั้งที่ดิสนีย์สร้างเจ้าหญิงคนแรกขึ้นในสารบบ ‘สโนว์ไวท์’ เจ้าหญิงผู้มีผิวขาวดุจหิมะปรากฏขึ้นเป็นคนแรกเมื่อปี ค.ศ.1937 ตามมาด้วยเจ้าหญิงซินเดอเรลล่าผู้เลอโฉมแต่กลับต้องตกเป็นเหยื่อของแม่เลี้ยงใจร้ายจนได้มาเจอกับนางฟ้าผู้เนรมิตรองเท้าแก้วให้เธอไปงานเต้นรำ(ค.ศ. 1950) ตามมาด้วยเจ้าหญิงนิทรา(ค.ศ. 1959) ซึ่งจะเห็นได้ว่าการ์ตูนเจ้าหญิง 3 เรื่องแรกของดิสนีย์นั้นมาในพล็อตเดียวกันคือเรื่องราวของหญิงสาวผู้เลอโฉมที่ถูกนำไปซ่อนในที่ไกล และถูกค้นพบโดยเจ้าชายผู้ถอนคำสาป

เจ้าหญิงแห่งยุคกบฎ

ในยุคแรกดิสนีย์ต้องเผชิญกับคำวิพากย์วิจารณ์เรื่องความหลากหลายที่ไม่มีอยู่เลยในการ์ตูนดิสนีย์ จนมาถึงนิทานเจ้าหญิงเรื่องต่อไปซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของเจ้าหญิงยุคกบฎอย่างแอเรียล(ค.ศ. 1989) และเบลล์(ค.ศ. 1991) สองเจ้าหญิงผู้มีความคิดเป็นของตัวเองและไม่ยอมจำนนต่อโชคชะตา เดินทางต่อสู้เพื่อให้สมปรารถนาอย่างที่เธอฝันไว้ ซึ่งเจ้าหญิงสององค์นี้เองที่เป็นต้นแบบให้กับเจ้าหญิงดิสนีย์ผู้กล้าแกร่งในยุคปัจจุบัน

สัญญาณแรกแห่งความเปิดกว้าง

ถึงกระนั้นแม้พล็อตเรื่องจะหลากหลายขึ้น แต่รูปโฉมของเจ้าหญิงทั้งห้ายังคงมาในบล็อกที่ใกล้เคียงกันมาก และอิงจากรูปร่างหน้าตาของกลุ่มคนส่วนใหญ่ในแถบอเมริกาและยุโรป ทำให้เกิดกระแสวิพากย์วิจารณ์ขึ้นอย่างรุนแรงถึงเรื่องการปลูกฝังค่านิยมความงามที่ ‘แคบ’ ให้กับเด็กๆ ปีต่อมาหลังจากเรื่องโฉมงามกับเจ้าชายอสูร ดิสนีย์เปิดโลกแห่งความหลากหลายให้กับโปรดักชั่นเฮาส์เป็นครั้งแรกด้วยการสร้าง ‘เจ้าหญิงแจสมิน’ จากดินแดนภารตะขึ้นในปีค.ศ. 1992 และ ‘โพคาฮอนทัส’ วีรสตรีพื้นเมืองชาวอเมริกันที่เป็นสัญลักษณ์ของคนกลุ่มน้อยขึ้นในปีค.ศ.1995 เธอคือสัญญาณแรกที่บอกเป็นนัยว่าดิสนีย์เริ่มเข้าสู่ยุคแห่งความงามในรูปแบบที่หลากหลายแล้ว

เปิดโลกความหลากหลายทางเชื้อชาติ

ไม่ปล่อยให้เดากันเอาเองว่า ‘โพคาฮอนทัส’ นั้นเกิดขึ้นเพราะความบังเอิญหรือตั้งใจ ในปี 1998 ดิสนีย์จัดการปล่อยเจ้าหญิงวีรสตรีของชาวจีนแผ่นดินใหญ่อย่าง‘มู่หลาน’ เพื่อตอกย้ำการอ้าแขนรับความหลากหลายทางด้านเชื้อชาติอย่างหนักแน่น และที่ชัดเจนที่สุดคือการปรากฏตัวของ‘เจ้าหญิงเทียน่า’ ผู้ตกหลุมรักเจ้าชายกบในปี 2009 การ์ตูนเรื่องนี้เปรียบเหมือนการประกาศกร้าวเรื่องความหลากหลายของดิสนีย์อย่างเป็นทางการ

ยุคของเจ้าหญิงผู้กล้าแกร่ง

หลังจากเทียน่าเป็นต้นมา ดิสนีย์ก็เข้าสู่ยุคที่พูดได้เต็มปากว่ามี ‘ความหลากหลาย’ อย่างแท้จริง สร้างเจ้าหญิงที่มีคาแร็กเตอร์ต่างที่มาขึ้นมากมาย ไล่ตั้งแต่ราพันเซล, เมริดา, เอลซ่า, อันนา, เอเลน่า ไปจนถึงเจ้าหญิงรายล่าสุดอย่าง โมอาน่า ที่นอกจากจะพัฒนาให้มีรูปโฉม เชื้อชาติ และสีผิว ที่หลากหลายมากขึ้นแล้ว คาแร็กเตอร์ยังพัฒนามาถึงจุดที่เจ้าหญิงไม่ได้เป็นคำจำกัดความของคำว่าอ่อนแอหรืออ่อนไหวอีกต่อไป หากแต่แข็งแกร่งขึ้นอย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อน นี่แหละคือยุคของเจ้าหญิงผู้ทรงพลัง พวกเธอออกเดินทางถอนคำสาปด้วยตัวเองได้โดยไม่จำเป็นต้องพึ่งจุมพิตจากเจ้าชายอีกต่อไป

ภาพจาก Dieney , Imgur