ความสำคัญของ “การสวมหมวก” ในราชวงศ์อังกฤษ ที่แพร่หลายมาสู่สามัญชน

หากย้อนดูภาพครื่องแต่งกายของสุภาพสตรีในราชวงศ์อังกฤษตามงานพิธีต่างๆ นอกจากจะเห็นชุดที่สง่างามคู่กันกับกระเป๋าที่ถูกคัดสรรมาอย่างดีแล้ว ก็มักจะเห็นว่ามีหมวกเป็นอีกหนึ่งองค์ประกอบในการแต่งตัวเสมอ ซึ่ง การสวมหมวกไม่ได้เป็นแค่สิ่งที่มาเติมเต็มการแต่งตัวหรือเพื่อความสวยงามเท่านั้น ทว่าเป็นธรรมเนียมในการแต่งกายแบบอังกฤษที่กำหนดให้สุภาพสตรีสวมหมวกพร้อมกับถุงมือเมื่อไปงานที่เป็นทางการ แต่ก็มีกฎสำหรับงานยามค่ำคืนหรืองานหลังช่วงเวลา 6 โมงเย็นเป็นต้นไป ที่สมาชิกฝ่ายราชวงศ์หญิงจะต้องเปลี่ยนมาสวมมงกุฎหรือรัดเกล้าแทนการสวมหมวก

สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 เป็นที่กล่าวขานอยู่หลายครั้งเรื่องหมวกที่พระองค์สวมใส่ อย่างเช่นงานเปิดรัฐสภาในปี 2017  พระองค์ทรงสวมหมวกที่มีสีฟ้าและสีเหลือง สีสัญลักษณ์ของธง the European Union ทำให้คนต่างพากันคิดว่าพระองค์กำลังส่งสารบางอย่างผ่านหมวกใบนี้ ทว่าความจริงแล้วสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 มักจะสวมหมวกที่มีสีสันสดใสและเข้ากันกับชุดอยู่เสมอ พระองค์เคยกล่าวว่าการสวมใส่เสื้อผ้าและหมวกที่มีสีสันทำให้ประชาชนเห็นพระองค์ได้ชัดเจนจากระยะไกล อีกทั้งการสวมหมวกยังจำลองการสวมมงกุฎและเพิ่มความสูงให้พระองค์อีกด้วย

ย้อนไปในงานพิธีสำคัญล่าสุด อย่างพิธีเสกสมรสระหว่างเจ้าชายแฮร์รี่และเมแกน มาร์เคิล ในเดือนพฤษภาคม ปี 2018 ภาพตามสื่อที่ปรากฏจะเห็นว่าเหล่าสุภาพสตรีในราชวงศ์และแขกผู้หญิงที่มาร่วมงานมักจะสวมหมวกตลอดการร่วมพิธีในโบสถ์ตามธรรมเนียม ทั้งนี้ทุกคนสามารถเลือกสวมหมวกตามความชอบของตนเองได้ และหมวกเองก็เป็นเหมือนสิ่งที่บ่งบอกตัวตนของผู้สวมใส่เช่นกัน อย่างหมวกของควีนเอลิซาเบธที่ 2 เป็นหมวกสีเขียวมะนาวประดับด้วยดอกไม้สีม่วง ไปจนถึงหมวกที่มีรูปร่างแปลกตาและมีเอกลักษณ์ที่เจ้าหญิงเบียทริซเลือกสวมใส่ หรือหมวกของ Lady Kitty Eleanor Spencer หลานสาวของเจ้าหญิงไดอาน่า ที่เป็นหมวกสีเขียวเข้มตกแต่งด้วยตาข่ายคลุมหน้าและขนนก ล้วนสะท้อนถึงรสนิยมและคาแร็กเตอร์ของสมาชิกราชวงศ์และสตรีชั้นสูงแต่ละคนได้เป็นอย่างดี

ทว่าการสวมหมวกไม่ได้เป็นที่นิยมเฉพาะสมาชิกในราชวงศ์อังกฤษเท่านั้น ช่วงปี ค.ศ. 1802 หมวกทรงสูงได้ถือกำเนิดขึ้นในประเทศอังกฤษ และได้รับความนิยมจากสุภาพบุรุษในแวดวงชนชั้นสูงเป็นอย่างมาก โดยพวกเขามีความเชื่อกันว่ายิ่งสวมหมวกที่สูงมากเท่าไหร่ ก็ยิ่งสื่อถึงความนำสมัยมากเท่านั้น หมวกจึงเป็นสิ่งขาดไม่ได้เลยสำหรับเหล่าสุภาพบุรุษเวลาไปไหนมาไหน รวมถึงการไปชมการแสดงละครโอเปรา กิจกรรมยอดนิยมในสมัยนั้น ต่อมาในช่วงปี ค.ศ. 1950 สตรีสามัญชนเองก็เริ่มมีการสวมหมวกกันอย่างแพร่หลายเช่นกัน เพราะในสมัยนั้นการที่สตรีเปิดเผยเส้นผมในที่สาธารณะถือว่าไม่ใช่เรื่องสุภาพที่สตรีควรปฏิบัติ เราจึงเห็นภาพของสุภาพสตรีในอดีตสวมหมวกแบบต่างๆ อยู่บ่อยครั้ง อย่างไรก็ตามในปัจจุบันผู้หญิงมักสวมหมวกในวาระที่เป็นทางการหรือตามความพึงพอใจ ไม่จำเป็นต้องสวมหมวกเมื่อออกไปที่สาธารณะทุกครั้งเหมือนในอดีต

งาน Royal Ascot หรืองานแข่งม้าประจำปีที่หรูหราและยิ่งใหญ่ที่สุดของอังกฤษ ถือเป็นวัฒนธรรมดั้งเดิมที่จัดมานานกว่า 300 ปี และมีเหล่าเชื้อพระวงศ์เข้าชมเสมอ ทางผู้จัดงานจึงจำเป็นต้องออกข้อบังคับในเรื่องการแต่งกายของผู้เข้าชมงานแข่งม้านี้ให้ดูสุภาพและเป็นทางการขึ้น ทำให้งานนี้เป็นอีกหนึ่งอีเวนต์ที่ชาวอังกฤษนิยมสวมหมวกตามแบบฉบับของตนเองและตามธรรมเนียมดั้งเดิม แฟชั่นหมวกจึงถือว่าเป็นไฮไลต์ของงานที่สร้างสีสันได้อย่างดี เหล่าราชวงศ์รวมถึงผู้ชมการแข่งขันทุกคนก็ไม่พลาดที่จะหยิบหมวกที่คัดสรรมาอย่างตั้งใจ ทางฝั่งสุภาพสตรีนิยมสวมหมวกทรงยอดนิยมอย่าง Pillbox หมวกกล่องหรือหมวกทรงกลมขนาดเล็กที่ไม่มีปีก มีพื้นฐานมาจากหมวกของทหาร ถือเป็นหมวกที่ใส่แล้วดูเรียบหรูตามแบบฉบับผู้ดีอังกฤษ ต่อมาคือ Picture hat หรือ Gainborough hat เป็นที่รู้จักในชื่อหมวกปีกกว้าง มักถูกประดับด้วยขนนก ดอกไม้ หรือโบว์ และตามด้วยหมวก Cocktail หมวกใบเล็กที่นิยมใส่เอียงด้านใดด้านหนึ่ง อาจประดับด้วยตาข่ายบางๆ ส่วนเหล่าสุภาพบุรุษเองก็นิยมสวมหมวกทรงสูงสีดำหรือเทา เหมือนช่วงยุค 80’s ที่หมวกทรงสูงเป็นที่นิยมอย่างแพร่หลาย

ด้วยธรรมเนียมอันยาวนานของชาวอังกฤษที่ปฏิบัติต่อๆ กันมา ทำให้ปฏิเสธไม่ได้ว่าหมวกเป็นเครื่องประดับอีกหนึ่งชิ้นที่ถูกหยิบยกให้เป็นสิ่งที่แสดงสถานะทางสังคมตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ส่วนหนึ่งอาจเป็นเพราะเครื่องประดับชนิดนี้ถูกนำไปสวมอยู่บนศีรษะ เป็นสิ่งที่สร้างความโดดเด่นให้แก่ผู้สวมใส่ และเป็นเครื่องประดับที่คนอื่นสามารถมองเห็นได้อย่างชัดเจนเป็นอันดับแรกๆ จึงไม่แปลกใจว่าทำไมในวาระสำคัญต่างๆ สมาชิกในราชวงศ์อังกฤษและเหล่าชนชั้นสูงจึงให้ความสำคัญในการเลือกช่างออกแบบหมวกที่ดีที่สุด หรือแบรนด์ที่ไว้ใจเพื่อออกแบบหมวกที่เหมาะสมตัวเองสำหรับงานนั้นๆ นอกจากนี้ยังเป็นเสมือนหนึ่งในยูนิฟอร์มเอกลักษณ์ของคนอังกฤษซึ่งเป็นที่จดจำของชนชาติอื่นได้เป็นอย่างดีด้วย

 

เรื่อง: ธนพร สมบูรณ์สิทธิ์

เรียบเรียง: ปภัสรา นัฏสถาพร