เปิดเบื้องหลังของสุดยอดผู้กำกับที่ริเริ่มการใช้วิชวลเอฟเฟกต์ในภาพยนตร์ไซไฟระดับตำนาน

     เมื่อวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2022 ที่ผ่านมาเกิดข่าวเศร้าสะเทือนวงการภาพยนตร์ Douglas Trumbull ผู้กำกับประสบการณ์สูงเสียชีวิตด้วยวัย 79 ปี ซึ่งลูกสาวและเหล่าคนบันเทิงทั่วโลกต่างร่วมกันไว้อาลัยแด่ชายผู้นี้ แต่สิ่งที่ทำให้ทุกคนหวนรำลึกถึงเขาคือผลงานการใช้วิชวลเอฟเฟกต์เพื่อเติมมิติของภาพยนตร์แนวฟิวเจอริสติกให้สมบูรณ์เข้มข้นยิ่งขึ้น และด้วยมาตรฐานการทำงานระดับสูงเช่นนี้ ส่งผลให้บรรทัดฐานของการรังสรรค์ภาพยนตร์แนวนี้ถูกยกระดับให้เหนือกว่าที่เคย อีกทั้งยังเป็นต้นแบบในการสร้างสรรค์วิธีการถ่ายทำเพื่อเอื้อต่อการใช้เอฟเฟกต์อีกด้วย

Douglas Trumbull บุคคลผู้อยู่เบื้องหลังผลงานภาพเอฟเฟกต์สุดตระการตาในภาพยนตร์ระดับตำนาน / ภาพ: Reddit

     สำหรับคอภาพยนตร์คงไม่มีใครไม่รู้จัก 2001: A Space Odyssey, Close Encounters of the Third Kind และ Blade Runner ซึ่งถือเป็นสุดยอดภาพยนตร์ที่ได้รับการขนานนามว่ามีการนำเสนอภาพได้อย่างล้ำสมัย และผู้อยู่เบื้องหลังก็ไม่ใช่ใครที่ไหน แต่เป็นดักลาสคนนี้นี่เอง เขาเริ่มต้นการทำงานด้านภาพยนตร์มานานกว่า 4 ทศวรรษ เริ่มคิดค้นวิธีการถ่ายทำที่แปลกแหวกแนวกว่าการถ่ายทำปกติ เขาคิดเผื่อถึงการทำเอฟเฟกต์เพิ่มเติม อีกทั้งยังใช้องค์ประกอบภาพสร้างฉากเหนือจริงให้ดูล้ำนำหน้าภาพยนตร์ในยุคเดียวกัน ชื่อเสียงด้านนี้ส่งให้เขากลายเป็นผู้กำกับที่ได้รับการจับตามองเรื่องการสร้างสรรค์ภาพมากที่สุดคนหนึ่งตลอดกาล

ส่วนหนึ่งจากภาพยนตร์เรื่อง Brainstorm ที่ Douglas Trumbull ถูกจำกัดไม่ให้สร้างจนสมบูรณ์ / ภาพ: Brian Berneker

     ปี 1993 เขาคว้ารางวัล Academy Scientific and Engineering Award ไปครอง การันตีฝีมือที่น่ายกย่อง แต่แม้เขาจะโดดเด่นมากเพียงใด แต่โลกภาพยนตร์ยุคนั้นอาจมีมุมมองและวิสัยทัศน์ตามเขาไม่ทัน เขาเคยมีโปรเจกต์ภาพยนตร์เรื่อง Brainstorm แต่ก็ถูกปัดตกไปเนื่องจากมีวิธีการถ่ายทำที่ซับซ้อน อีกทั้งยังนำเสนอภาพยนตร์ที่ล้ำจนนายทุนมองว่าภาพยนตร์เรื่องนี้ยากที่จะทำให้ผู้ชมเข้าใจและสนุกไปกับมัน แต่กระนั้นคนในวงการยังคงหนุนหลังเขาเสมอ หลายคนยกย่องว่าเขาใช้เทคนิคพิเศษทั้งเรื่องการตัดต่อภาพระหว่างระบบการถ่ายทำ 2 รูปแบบ การใช้เอฟเฟกต์อันมีเอกลักษณ์ รวมถึงการซิงค์เสียงหลายระบบเข้าหากันได้อย่างลื่นไหล เรียกได้ว่าเขานี่ล่ะคือตำนานที่คนเบื้องหลังต่างยกย่องอย่างแท้จริง

เบื้องหลังการถ่ายทำภาพยนตร์เรื่อง 2001: A Space Odyssey ที่ Douglas Trumbull ดูแลเรื่องภาพและเอฟเฟกต์ / ภาพ: Film Maker Magazine

     เขาเริ่มต้นอาชีพจากการเป็นลูกชายของ Don Trumbull นักสร้างสรรค์เอฟเฟกต์จากโลกภาพยนตร์ยุคเก่า เขาเติบโตมากับการทำงานภาพกราฟิกให้กับภาพยนตร์ โดยมีผลงานแจ้งเกิดในปี 1964 คือ To the Moon and Beyond ที่ถ่ายทำแบบ 360 องศา และนั่นทำให้ Stanley Kubrick ดึงตัวมาเป็นส่วนสำคัญในทีมผู้สร้าง 2001: A Space Odyssey เขาเนรมิตภาพแอนิเมชั่นหลากหลายรูปแบบแสดงให้สแตนลีย์เห็นอย่างต่อเนื่อง หลังจากนั้นเขาก็ขยับตำแหน่งมารับหน้าที่สำคัญในทีมภาพ จนท้ายที่สุดเขากลายเป็นหนึ่งในผู้ควบคุมภาพหลักของภาพยนตร์ระดับตำนานเรื่องดังกล่าว

Douglas Trumbull (ซ้าย) ขณะกำลังเตรียมถ่ายทำฉากสำคัญในเรื่อง Blade Runner / ภาพ: American Cinematographer

     Blade Runner ก็เป็นภาพยนตร์อีกเรื่องที่เขานั่งแท่นควบคุมเรื่องภาพและเอฟเฟกต์อย่างจริงจัง ซึ่งภาพยนตร์เรื่องดังกล่าวก็กลายเป็นตำนานที่แสดงให้เห็นเทคนิคการถ่ายทำขั้นสูงที่สุดจะล้ำสมัยของดักลาส ทว่าในปี 1981 โปรเจกต์ Brainstorm คือฝันร้ายของเขาอย่างแท้จริง อย่างที่กล่าวไปว่านายทุนไม่สนับสนุนให้ทำต่อแล้ว ยังมีเรื่องของ Nathalie Woods นักแสดงหญิงที่จมน้ำเสียชีวิตอย่างปริศนา ทำให้เขาต้องการถ่ายทำบางส่วนและตัดต่อใหม่ แต่แล้วกลุ่ม MGM ค่ายต้นสังกัดกลับไม่เปิดโอกาสให้ทำเช่นนั้นและปัดโปรเจกต์นี้ทิ้งไปเสียอย่างนั้น เหตุการณ์นี้ทำให้เขาอำลาวงการไปเกือบจะถาวร

Douglas Trumbull ขณะกำลังควบคุมการถ่ายทำเรื่อง The Tree of Life / ภาพ: ICG Magazine

     เขากลับมาทำงานด้านวิชวลเอฟเฟกต์อีกครั้งกับภาพยนตร์เรื่อง The Tree of Life หลังจากห่างหายไปนานร่วม 30 ปี เขากลับมาพร้อมกับเทคนิคการถ่ายทำยุคเก่าที่ยังร่วมสมัยอยู่เสมอ ผู้สร้างไม่ต้องการเอฟเฟกต์ที่ดูออกทันทีว่าทำจากโปรแกรมคอมพิวเตอร์ แต่เขาต้องการผลลัพธ์แบบเอฟเฟกต์ที่ถ่ายทำกันจริงๆ แบบภาพยนตร์ยุคเก่า ดักลาสนำทีมภาพถ่ายทำด้วยวิธีการถนัดของเขาและเนรมิตผลงานเอฟเฟกต์ที่มีเอกลักษณ์ในชนิดที่ไม่มีภาพยนตร์เรื่องไหนหลังยุคมิลเลนเนียลกล้าทดลองทำอีกแล้ว

ภาพยนตร์เรื่อง Avatar ที่ผู้กำกับ James Cameron ใช้เทคนิค Showscan ของ Douglas Trumbull มาเสริมมิติให้ภาพยนตร์สมบูรณ์แบบยิ่งขึ้น / ภาพ: IMDb

     แม้เขาจะไม่ได้ทำงานต่อเนื่องแบบสมัยก่อนอีกแล้ว แต่เทคนิคของเขายังคงถูกจริตผู้สร้างภาพยนตร์ยุคใหม่มาโดยตลอด James Cameron ผู้สร้าง Avatar ก็หยิบเทคนิค Showscan อันเป็นเอกลักษณ์ของดักลาสมาปัดฝุ่นใหม่ และยังมีอีกหลายต่อหลายคนที่ดัดแปลงเทคนิคการถ่ายทำรูปแบบต่างๆ เขาคือตำนานที่บุคคลเบื้องหลังนับถือเป็นต้นแบบในเรื่องการคิดค้นเทคนิคถ่ายทำที่สอดประสานงานวิชวลเอฟเฟกต์ไว้อย่างลงตัว หากใครเคยเห็นภาพล้ำๆ จากภาพยนตร์ที่เต็มไปด้วยวิชวลเอฟเฟกต์คงต้องนึกย้อนกลับไปว่าต้นตอแห่งการพัฒนาเหล่านี้ล้วนมีดักลาสเป็นผู้ขับเคลื่อนคนสำคัญ เชื่อว่าแม้เขาจะจากโลกนี้ไปแล้ว แต่สิ่งที่เขาฝากไว้ให้กับอุตสาหกรรมภาพยนตร์คือมรดกชิ้นสำคัญที่มิอาจประเมินค่าได้อย่างแน่นอน