สำหรับผู้หญิงทั่วโลก รองเท้าแมรี่เจน ดูเหมือนจะเป็นรองเท้าคู่แรกๆ ที่พวกเธอได้สวมใส่ อีกทั้งรูปแบบที่เป็นเอกลักษณ์ของรองเท้าชนิดนี้ อย่างสายรัดด้านหน้าที่รัดพาดผ่านหน้าเท้าของผู้สวมใส่ ทำให้กลายเป็นอีกหนึ่งชนิดรองเท้าที่เป็นตัวเลือกสำหรับผู้ปกครองจำนวนมาก เพราะยากที่จะดึงออกได้ด้วยแรงของเด็กๆ นั่นจึงเป็นที่มาของอีกหนึ่งฉายาของรองเท้าแมรี่เจนที่ว่า รองเท้าสำหรับเด็กอนุบาล ทว่าในทางกลับกัน พวกเราบางคนก็ยังได้รับการแนะนำให้รู้จักกับรองเท้าชนิดนี้ผ่าน Courtney Love,  Alice in Wonderland หรือแม้แต่ Alexa Chung ตามสื่อช่องทางต่างๆ ที่เตะตาเราเข้าอย่างจังด้วยเช่นกัน

     แมรี่เจน นับเป็นรองเท้าอีกหนึ่งคู่ ที่มีดีไซน์ไร้กาลเวลา ถูกผลิตซ้ำในรูปแบบที่แตกต่างกันออกไป ตลอดหลายยุคหลายสมัยที่ผ่านมา ซึ่งโดยปกติแล้วรองเท้าแมรี่เจน สามารถเป็นได้ทั้งรูปแบบที่มีส้น และไม่มีส้น อีกทั้งยังถูกสร้างสรรค์ขึ้นจากวัสดุที่หลากหลายซึ่งอาจจะเป็นหนัง หรือผ้าฝ้ายก็ได้ อีกทั้งยังมาในรูปแบบของการตกแต่งลายดอกไม้ บล็อกสี และอีกมากมาย ไม่ใช่เพียงดีไซน์เรียบๆ อย่างที่นักเรียนใส่กันทั่วไป

ภาพต้นฉบับการ์ตูนเรื่อง Buster Brown / ภาพ : vintage cartoon

 

     แม้ว่ารองเท้าในตำนานรุ่นนี้จะได้รับการบันทึกบนหน้าประวัติศาสตร์วงการแฟชั่นว่ามีมานานแล้วก็ตาม หากจุดเริ่มต้นที่น่าจะเป็นจริงที่สุด น่าจะอยู่ช่วงราวต้นทศวรรษที่ 1900s จากกระแสความนิยมของการ์ตูนเรื่อง Buster Brown ของ Richard Outcault ที่เราทุกคนจะได้เห็นตัวละครหนึ่ง ที่มีชื่อว่าแมรี่ เจน สวมรองเท้าที่มี่ลักษณะมีสายคาดด้านหน้าสีดำขลับ ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาชื่อแมรี่ เจน จึงกลายเป็นชื่อของรองเท้าที่มีลักษณะเช่นเดียวกันนี้ตามสมัยนิยม และตามความสำเร็จของการ์ตูนเรื่องนี้ ที่มีกระแสให้คนพูดถึงในมหานครนิวยอร์ก ตั้งแต่ปี 1902 ถึง 1906 ก่อนที่ผู้สร้างอย่าง Outcault จะออกจาก Herald ที่ถือลิขสิทธิ์การ์ตูนเรื่องนี้ในปีถัดมา ทิ้งไว้เพียงชื่อแมรี่เจน ที่บัดนี้ได้กลายเป็นชื่อเรียกรองเท้าชนิดหนึ่งที่คนทั่วเมืองต่างเรียกขานไม่ขาดปาก

ภาพ / AFP

 

     จริงอยู่ที่รองเท้าแมรี่เจน มีช่วงชีวิต และประวัติศาสตร์ส่วนใหญ่ผูกติดกับภาพลักษณ์ของเหล่าสุภาพสตรี แต่คุณคุณอาจต้องประหลาดใจเล็กน้อยเมื่อรู้ว่าตัวการ์ตูน Buster Brown ไม่ใช่คนเดียวในประวัติศาสตร์ที่สวมรองเท้าแมรี่เจน เพราะหากได้หันไปมองภาพวาดของเหล่ากษัตริย์อังกฤษ หลายคนก็เลือกที่จะสวมใส่รองเท้าแมรี่เจน ในการถ่ายภาพบุคคลตั้งแต่หัวจรดเท้าด้วยเช่นกัน แม้แต่เด็กชายตัวเล็กๆ ยังเคยสวมใส่แมรี่เจน เป็นส่วนหนึ่งของชุดนักเรียน หรือชุดไปโบสถ์ ดังที่เราได้เห็นลูกชายของจอห์น เอฟ เคนเนดี ผู้มีชื่อเสียง สวมใส่แมรี่เจนไปเข้าร่วมงานศพพ่อของเขาในเวลานั้น จึงไม่อาจกล่าวได้ถนัดปากนักว่า แมรี่เจนเป็นสมบัติของเหล่าสุภาพสตรีเสียทีเดียว

ภาพวาดของกษัตริย์เฮนรีที่ 8 และฉลองพระบาทแบบแมรี่เจน / ภาพ : findsourcing

 

     กระนั้นเมื่อโลกเหวี่ยงเรามาอยู่ในทศวรรษ 1930s แมรี่เจน กลับกลายเป็นรองเท้าที่ผูกขาดกับโลกของผู้หญิงไปอย่างถนัดตา ด้วยตัวเลขของจำนวนผู้หญิงในยุคนั้นที่หันมาสวมใส่รองเท้าแมรี่เจนไปเที่ยวคลับ และพบปะสังสรรค์เพื่อนๆ ในชีวิตประจำวัน จึงทำให้โลกของเหล่าสุภาพสตรีโอบรับไอเท็มชิ้นนี้เข้าไปอยู่ด้วยโดยปริยาย ซึ่งเมื่อพิจารณาดูแล้ว ก็ไม่น่าจะต่างอะไรกับที่ช่วงเวลาหนึ่งสีชมพูเคยถูกพิจารณาว่าเป็นสีสำหรับเด็กผู้ชาย และสีน้ำเงินเป็นสีสำหรับผู้หญิง วัฒนธรรมของแมรี่เจนก็กลับตาลปัตรแบบนั้นเช่นกัน

1 / 3

2 / 3

3 / 3

     และเมื่อเข้าสู่ยุค 1960s, 1970s และ 1980s รองเท้าแมรี่ เจน ก็โด่งดังเป็นพลุแตก กลายเป็นไอเท็มแฟชั่นชิ้นสำคัญ ที่เราได้เห็นเหล่าสาวกแฟชั่นคนสำคัญ ทั้ง Twiggy, Jean Shrimpton และ Dusty Springfield สวมใส่รองเท้าแมรี่เจนตลอดทั้งยุค ลามไปจนถึงอีกสิบปีถัดมา รองเท้าดังกล่าวก็ยังได้รับความนิยมไม่เสื่อมคลายในช่วงทศวรรษที่ 1990s จากการที่วัฒนธรรม และกระแสนิยมย่อยหลาย ๆ กลุ่มนำรองเท้าชนิดนี้มาใช้ เราจึงได้เห็นรองเท้าแมรี่เจนไปโผล่เป็นฉากหลังให้กับเทรนด์มากมาย

     อย่างไรก็ตามในช่วง 30 ปีที่ผ่านมา รองเท้าแมรี่เจนได้รับการฟื้นฟู และพัฒนาอย่างสมบูรณ์ จากรองเท้าที่กษัตริย์อังกฤษเคยสวมใส่ ที่ดูยังไงก็แสนจะน่าเบื่อ สู่การเป็นอีกหนึ่งไอเท็มแฟชั่นที่เหล่าดีไซเนอร์ยุคปัจจุบันหันมาหยิบไปตีความใหม่กันถ้วนหน้า เห็นได้ชัดเจนที่สุดคือแบรนด์แฟชั่นระดับตำนานอย่างแบรนด์ชาเนล ที่พาเหรดให้เหล่านางแบบใส่แต่รองเท้าแมรี่เจนบนรันเวย์ ในคอลเล็กชั่นครุยส์ ประจำปี 2019 นับเป็นการยกระดับความทันสมัยของรองเท้ารุ่นนี้ให้น่าสนใจขึ้นมาอีกขั้น