แฟชั่นโชว์ Chanel Cruise 2019 ในปารีส / ภาพ: @gersonlirio x @Fashiontomax

กาลครั้งหนึ่ง...เนิ่นนานเกินล่วงรู้ว่าตนจะกลายเป็นตำนาน หญิงฝรั่งเศสนิสัยหัวขบถนางหนึ่งผู้เริ่มขยับฐานันดรจากลูกกำพร้าในสถานเลี้ยงเด็กยากไร้ขึ้นสู่ชนชั้นกระฎุมพีกำลังเพลิดเพลินอยู่บนกาบเรือกลางมหาสมุทรในเที่ยวสำราญกับคู่รักเชื้อเจ้าชาวอังกฤษผู้มั่งมี เธอสำรวจมองลงไปยังชายหาดท่าเรือซึ่งคลาคร่ำไปด้วยเหล่าแรงงานลูกทะเลและกะลาสีหนุ่มในลุคกางเกงขากว้าง สเวตเตอร์ผ้าทอลายเกลียวเชือก เสื้อยืดคอปาดลายทาง เรื่อยไปจนถึงกางเกงขาสั้นสไตล์เบอร์มิวด้าอย่างใจจดใจจ่อ จากนั้นจึงหลอมรวมแรงบันดาลใจและร่ายมนตร์เสกสร้างอาภรณ์แปลกหน้าในสายตาคนยุคเดียวกัน โดยไม่ลืมแทรกแซงประเด็นการสลายชนชั้นและเพศสภาพเข้าไปตามสัญชาตญาณระหว่างเส้นด้าย ก่อนนำเสนอคอลเล็กชั่นเสื้อผ้าชั้นสูงผ่านห้องเสื้อที่ตั้งนามตามสกุลของเธอซึ่งได้ชื่อว่าบุกเบิกกรุยทิศทางใหม่ให้กับแวดวงแห่งสไตล์ยาวนานนับแต่บัดนั้นเรื่อยไปจนถึงอีกราวศตวรรษถัดมา

ใครเล่าจะล่วงรู้ว่านิทานที่มีตัวนำแสดงฝ่ายหญิงยอดเยี่ยมคือมาดมัวแซล กาเบรียล ‘โกโก้’ ชาแนล บทนี้จะกลายเป็นจุดกำเนิดของแฟชั่นโชว์ที่ตระการตาที่สุดในประวัติศาสตร์วงการแฟชั่นโลกนับแต่กูตูริเย่ร์รุ่นบุกเบิกนาม ชาร์ลส์ เฟรเดริก เวิร์ธ ริเริ่มติดพะแผ่นป้ายยี่ห้อลงบนชุดกระโปรงที่เขาออกแบบและตัดเย็บขายเป็นรายแรกของวงการ 

เรือสำราญลำยักษ์ที่ถูกเนรมิตขึ้นกลางพิพิธภัณฑ์ กร็องด์ ปาเลส์ ประเทศฝรั่งเศส เพื่อโชว์ Chanel Cruise 2019 / ภาพ: The Courtesy of The Brand 

ไม่ว่าจะด้วยเหตุผลกลใดก็ตาม เราไม่ควรปากว่าตาขยิบด้วยการประดิษฐ์ถ้อยคำเพื่อเริ่มต้นบทความผ่านงานวิจารณ์ร่ายยาวเรื่องเสื้อผ้าในคอลเล็กชั่นครูส 2018/19 จากแบรนด์ชาแนล เพราะใครก็ตามที่ได้รับโอกาสอันยิ่งใหญ่ในชีวิตให้ตีตั๋วไปนั่งสังเกตการณ์ ณ โป๊ะจำลองโรยทรายกรวดกลางพิพิธภัณฑ์ กร็องด์ ปาเลส์ ประเทศฝรั่งเศส ต่างรับรู้ได้ถึงอุปทานหมู่และสัมผัสได้ชัดเจนว่าสิ่งเร้าอันดับต้นที่สร้างความประทับใจได้อย่างยิ่งยวดในพริบตาเดียวหาใช่ผลงานการออกแบบเสื้อผ้าฝีมือไกเซอร์ คาร์ล ลาเกอร์เฟลด์ หากแต่เป็นเซตติ้งโปรดักชั่นอลังการงานสร้างที่เนรมิตเรือสำราญขนาดเท่าจริงไว้กลางพื้นที่จัดแสดง ล้อมรอบด้วยคลื่นทะเลจำลองซึ่งผสมรวมงานจับเดรปผ้าใบเข้ากับเทคนิคการจัดแสงขั้นเทพ บวกพ่วงด้วยปล่องไฟสีแดงพ่นควันฉุยและกำแพงดาวระยิบภายใต้โดมสูงระดับสัญลักษณ์กรุงปารีสที่ก่อขึ้นจากซี่โครงเหล็กลำโค้งสีเขียวเข้ม ไม่นับรวมเสียงคลื่นลมเสมือนจริงซึ่งกระจายผ่านลำโพงอยู่เนืองๆ กลั้วเสียงนกนางแอ่นกับเสียงโซ่สมอขูดลากสีข้างลำเรือเป็นพักๆ

ลุคกางเกงขาสั้นแรงบันดาลใจจากเหล่ากะลาสีใน Chanel Cruise 2019 / ภาพ: Yannis Vlamos / Indigital.tv

ทำไมต้องเป็นเรือสำราญ? คำถามนี้แสนง่ายดายจะตอบในวันที่แฟชั่นสไตล์ ‘ครูส’ (รีสอร์ตแวร์) นั้นนิยามตนเองด้วย ‘ครูส’ (การท่องเที่ยวทางเรือ) อยู่เป็นทุน หากคำถามที่ยากกว่านั้นคือ เหตุใดแบรนด์ยักษ์ใหญ่อย่างชาแนลที่บุกเบิกเส้นทางสายครูสมาก่อนใครเพื่อนถึงเพิ่งมา “คิดอะไรตื้นๆ มิติเดียว” ผ่านธีม Cruise-on-Cruise รอบนี้...ตอบง่ายๆ ได้ว่าเพราะโมงยามที่คอลเล็กชั่นครูสมีค่าเท่ากับกลยุทธ์ทางการตลาดชั้นเยี่ยมซึ่งซูเปอร์แบรนด์นานาพากันขุนดันโดยมิได้มีส่วนคิดค้นหรือพัฒนาในเชิงแนวคิดใดๆ ทีมงานชาแนลกลับค้นพบหลักฐานชิ้นสำคัญที่ในอนาคตมีสิทธิ์จะถูกจารึกในตำราวิชาประวัติศาสตร์แฟชั่น 101 ของเด็กนักเรียนแฟชั่นว่าด้วยความจริงเกี่ยวกับผลงานการออกแบบแนวครูสฉบับปฐมฤกษ์จากช่วงฤดูใบไม้ร่วงปี 1919 ที่มาดมัวแซลชาแนลเปิดประเดิมวงการ ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นจุดกำเนิดของเทรนด์คั่นฤดูกาลในวันที่ตัวเธอเองยังไม่ทันสะกิดใจด้วยซ้ำว่ามันคือเครื่องปรุงชั้นเลิศของภาคธุรกิจแฟชั่นโลกในอนาคต ดังนั้น เมื่อหลักฐานพร้อมมือ การอ้างสิทธิ์ในปี 2018 จึงเกิดขึ้นอย่างอ้อมค้อมแนบเนียน...แต่แจ่มแจ้งตระการตา

ลุคเด่นที่นำแรงบันดาลใจจากดีไซน์ช่วงฤดูใบไม้ร่วงปี 1919 ของมาดมัวแซลมาสร้างสรรค์ใหม่ใน Chanel Cruise 2019 / ภาพ: Yannis Vlamos / Indigital.tv

สิ่งที่แบรนด์นำเสนอในวันนี้สามารถหยิบยืมบทวิจารณ์ของนิตยสารโว้กอิดิชั่นอเมริกาในซีซั่นที่มาดมัวแซลนำเสนอชิ้นงานสไตล์ครูสเป็นครั้งแรกมาอธิบายได้อย่างลงตัว เนื่องจาก “มันไม่แตกต่างมากนักกับชิ้นที่เคยจัดแสดงเมื่อปีที่แล้ว”หากในขณะเดียวกัน “มันกลับแตกต่างอย่างเห็นได้ชัดกับอะไรก็ตามที่โชว์กันอยู่ในขณะนี้” เพราะท้ายที่สุดแล้วความเป็นชาแนลนั้นยังอยู่ครบตลอดแฟชั่นโชว์ความยาว 20 นาที จนแทบจะเรียกได้ว่าเป็นเอกลักษณ์ เช่นเดียวกับความร่วมสมัยที่ไม่เชิดหยิ่ง กระด้างแข็ง หรือแตะต้องได้ยากตามแบบฉบับการสร้างสรรค์อาภรณ์ชั้นสูงในอดีต 

แจ็กเก็ตและกางเกงทวีด ซิกเนเจอร์ของ Chanel กว่าศตวรรษ จากโชว์ Chanel Cruise 2019 / ภาพ: @gersonlirio x @Fashiontomax

เราควรยกความดีความชอบทั้งหมดในแง่นี้ให้กับคาร์ลและ เวอร์จินี วิอาร์ด สตรีมือขวาผู้ร่วมทุกข์สุขกับเขาที่ชาแนลมานาน 3 ทศวรรษ (การปรากฏตัวของเธอในตอนท้ายโชว์อาจส่งสัญญาณถึงการเปลี่ยนแปลงในเวลาอันใกล้) ผู้ตีความคอลเล็กชั่นลงเรือนี้ได้ตรงใจชาว Post-modernism ที่พิสมัยการเสาะค้นต้นตออันนำมาซึ่งผลลัพธ์ใหม่ๆ กล่าวคืองานของทั้งคู่ประสบความสำเร็จในการฉายซ้ำภาพยุคทองของการเดินเรือผ่านมุมมองที่แตกต่างไปจากยุคเดิมของตัวมันเอง (ซึ่งได้ชื่อว่าล้าสมัยไปแล้ว) แถมยังเปิดช่องให้กับผลลัพธ์ใหม่ๆ ที่เต็มไปด้วยพัฒนาการและเข้ากับปัจจุบันมากกว่า

เสื้อเจอร์ซีคอปาดจั๊มป์รอบเอวจับคู่กระโปรงทรงสอบคลุมเข่า ลุคที่ 34 จากคอลเล็กชั่น Cruise 2019 ของ Chanel / ภาพ: Yannis Vlamos / Indigital.tv

ด้วยเหตุนี้ เราจึงได้เห็นลุคสวยหลายลุคที่สามารถนำไปซ้อนทับเพื่อเทียบเคียงกับภาพเหล่าโอเชียนไลเนอร์ช่วงต้นศตวรรษที่ 20 ในจินตนาการของเราได้ ยิ่งถ้าคุณเป็นแฟนตัวยงของดาราหนังขาว-ดำรุ่นเดอะตั้งแต่ กลอเรีย สวอนสัน ถึงโจน ครอว์ฟอร์ด ซึ่งเป็นแฟนสังคมหรูบนเรือเดินสมุทรตัวยง ก็ยิ่งน่าจะนึกภาพตามกันได้สบายเข้าไปอีก พอๆ กับที่ซิลูเอตสาวแฟลปเปอร์ก่อนก้าวเข้าสู่ทศวรรษ 1920 กับเสื้อเจอร์ซีคอปาดจั๊มป์รอบเอวจับคู่กระโปรงทรงสอบคลุมเข่าถูก “โขก” จากแม่พิมพ์เครื่องแบบดั้งเดิมของมาดมัวแซลช่วงก่อนสูทผ้าทวีด (ที่คิดค้นขึ้นในปี 1954) เพื่อปรากฏโฉมเป็นลุคที่ 34 จากทั้งสิ้น 88 ลุคสำหรับสุภาพสตรีพร้อมแถบสายรุ้งสีพาสเทลกึ่งนีออน

 Adut Akech นางแบบสาวผิวสีที่เดินเปิดโชว์ Chanel Cruise 2019 / ภาพ: Yannis Vlamos / Indigital.tv

ความลึกล้ำเข้าขั้นยียวนกวนประสาทอิงแอบอยู่กับรายละเอียดนานา ที่น่าประทับใจเป็นที่สุดคือการใช้นางแบบผิวดำวัย 17 ปีเดินเปิดโชว์ ลุควันใสๆ คล้ายเพิ่งลงจากเรือสำราญมาเดินเที่ยวเตร่เล่นของนางแบบสาว อาดุต อาเคช ซึ่งครอบครัวอพยพถิ่นฐานจากประเทศเซาธ์ซูดานมาเติบโตที่ออสเตรเลียจุดประกายความลึกได้อย่างชวนคิด เพราะการคมนาคมทางน้ำในอดีตนั้นคือสังคมลอยน้ำที่คนขาวเป็นใหญ่ในขณะที่คนผิวดำเป็นได้เพียงแรงงานทาส ชั้นโดยสารต่างๆ บนเรือสำราญในยุคถัดมาก็เป็นไปในทิศทางเดียวกัน การพยายามเบิกโรงด้วยความสุดขั้วนี้จึงน่าจะซื้อใจกลุ่มตลาดใหม่ที่สื่อทั่วโลกกำลังผลักดันได้อย่างน่าชื่นชม นอกเหนือจากนั้น ก็คงจะต้องยกเครดิตให้รัศมีของตัวนางแบบเองซึ่งในวันนี้เธอคือ อเล็ก เว็ก แห่งยุคมิลเลนเนียมผู้หลอมรวมรูปลักษณ์ที่ถอดพิมพ์เขียวมาแทบจะเป๊ะๆ จาก ลูปิตา นิยองโอ ก่อนบวกเซนส์แฟชั่นเพิ่มเข้าไปอีกหนึ่งหลอดแก้ว

(ซ้าย) ลุคที่โดดเด่นด้วยงานเคลือบแผ่นใสทับขนนก / ภาพ: Yannis Vlamos / Indigital.tv (ขวา) ขบวนลุคสีลูกกวาด / ภาพ: @gersonlirio x @Fashiontomax  ทั้งคู่จากโชว์ Chanel Cruise 2019 

ชั้นเชิงอีกหนึ่งที่ไม่กล่าวถึงไม่ได้คือการนำแนวคิด “ขัดแย้ง” มาตั้งเป็นโจทย์และคลี่หาหนทางแก้ไขเพื่อประดิษฐ์สิ่งใหม่ อาทิ ความพยายามของสถาบันงานฝีมือ เลอ มาริเย่ ซึ่งนำเอาวัสดุที่ได้ชื่อว่าไม่เหมาะกับ “น้ำ” และ “การเดินทาง” เป็นที่สุดอย่างขนนกมาตั้งสมการทฤษฎีล้มล้างจนคลอดออกมาเป็นเทคนิคงานเคลือบแผ่นใสทับขนนกอีกทีที่ไม่ว่าจะคลุมทับอย่างเถรตรงคล้ายการคลุมพลาสติกแล้วเย็บ หรือจะบิด ม้วน จับกลีบอย่างไรก็แลดูน่าดึงดูดใจผู้ชมระยะใกล้ไปเสียหมด ในส่วนของกระเป๋าที่อิ่มแน่นไปด้วยชิ้นสีลูกกวาดและเทคนิคการไล่สีสไตล์ออมเบร รองเท้าในคอลเล็กชั่นล่าสุดนี้กลับนิ่งสนิทและมีนางเอกเป็นสีขาวโล้นเพื่อเชื่อมโยงอดีตเข้ากับปัจจุบันผ่านสไตล์แมรี่ เจน ที่ถือเป็นแอ็กเซสเซอรี่หลักประจำทศวรรษแห่งการเดินเรือสมุทร ประวัติศาสตร์ของส้นที่เตี้ยลงและสายคาดด้านหน้าที่อำนวยให้สตรีในอดีตสามารถก้าวเดินและเต้นรำได้อย่างคล่องแคล่วน่าจะมีส่วนเกี่ยวพันกับชีวิตของหญิงสาวยุค 2019 ผู้อาจเริ่มหน่ายระอากับส้นเข็มแหลมเปี๊ยวและพื้นรองเท้าสีแดงที่ถูกใช้เป็นเครื่องมือในการพยายามนิยาม “พลังของผู้หญิง” มาตลอดทศวรรษหลัง แต่ท้ายที่สุดกลับเวียนวนอยู่กับแง่มุมทางพันธนาการวันยังค่ำ

ฟินาเล่จากโชว์ Chanel Cruise 2019 โดยมีคาร์ล ลาเกอร์เฟลด์ปรากฏตัวในตอนท้ายของโชว์ / ภาพ: Yannis Vlamos/ Indigital.tv

เส้นทางเดินเรือในห้วงคำนึงจากกรุงปารีสสู่จุดหมายคือ ลา โปซา วิลล่าแถบเมดิเตอเรเนียนในเขตตะวันออกเฉียงใต้ของฝรั่งเศสทริปนี้ทั้งราบรื่นและรื่นรมย์ อีกทั้งยังพาคอลเล็กชั่นทั้งหมดล่องถึงฝั่งอย่างครื้นเครง เป็นกันเอง และสนุกสนาน ในขณะที่เกณฑ์มาตรวัดอัตราเร่งเครื่องก็ได้รับการสุมฟืนเต็มกำลังด้วยเสียงปรบมือยาวนานตลอดช่วงฟินาเล่ เช่นเดียวกับที่ผู้โดยสารในจินตานาการทั้งหมดเลือกดื่มฉลองชัยให้อย่างไม่หยุดหย่อนไปตลอดค่ำคืนท่ามกลางหมู่ดาว